Strona:PL Anna Wyczółkowska - O iluzyach optycznych.pdf/18

 Dwie te tablice różnią się pomiędzy sobą bardzo wyraźnie. Wyniki doświadczeń w drugiej okazują większą jednostajność, co tłómaczy się tem, że obserwowana A. W. osiągnęła już przed rozpoczęciem niniejszych doświadczeń maximum szybkości zwrotów, podczas gdy w doświadczeniach p. M. K., który nigdy doprzednio inwersyi nie obserwował znać z każdym dniem postęp w tejże szybkości. Dnia 30/X wytwarza on na 174 pulsów — 124 inwersyi; w tydzień później na 260 — 265 zwrotów; dnia zaś 11/XII na 313 — 362.
 Wyniki te jednak porównawcze inwersyi z pulsem przekonały, iż zależność przyczynowa pomiędzy nimi nie istnieje, ponieważ odwracanie się figur odbywa się już to wolniej, już szybciej od pulsu. Ale prócz bezpośredniej i pośrednią przysługę oddały te doświadczenia, pozwalając zaobserwować kilka łącznych z inwersyą fenomenów. Mianowicie: osoby poddające się tym doświadczeniom, wypowiadały, iż pomimo usilnego wpatrywania się w obserwowaną figurę, czują stale jakieś ruchy w oku podczas każdej inwersyi. Określając bliżej te ruchy utrzymywały, iż nie pochodzą one od mięśni zaopatrujących gałkę oczną, ale że są one jakby wewnętrzne. Inne znów dowodziły, że ruchy te wytwarzają się pod wpływem woli, że odczuwają je nie w chwili powstawania inwersyi, ale po jej zestawieniu się; to znów, że linia wpatrywania się na figurze romboidalnej porusza się nieustannie zbliżając się i oddalając od oka górną swoją stroną. Samoobserwacyjne te zeznania kazały sprawdzać za pomocą doświadczeń, zachowanie się oka podczas obserwowania figur zwrotnych.

 Drugi szereg doświadczeń został wykonany z pomocą oftalmometru w połączeniu z aparatem graficznym.
 Dwa zwierciadła na pięć centymetrów wysokie i szerokie były oświetlone dużą lampą elektryczną za pośrednictwem skioptykonu. Rzucały one dwa obrazy świetlne na prawe oko osoby obserwującej fig. 1. płaską, zrobioną z drutu mosiężnego. Naprzeciw osoby tej, pod tym samym mniej więcej kątem co i zwierciadło z prawej strony, umieszczony był oftalmometr z lewej.
 Obserwacye oftalmometryczne odnosiły się do obrazów świetlnych przedniej powierzchni soczewki, które, jak wiadomo, chociaż mniej wyraźne od obrazów tylnej powierzchni, są jednak znacznie większe od tych ostatnich. Są one zwłaczcza bardzo wyraźne u osób o wybitnej mijopii, jak to wykazał w pracy swej: „Zur Kenntniss der Myopie“ Wł. Heinrich. Probując poprzednio na kilku osobach, wyraźne obrazy przedniej powierzchni soczewki otrzymaliśmy dopiero u osoby mającej mijopię wysokości 7 dyoptryi.