wicznie widziane przedmioty, gdyby się znajdowały w punktach do jakich odnosimy obserwowane obrazy.
Pogląd ów popiera Thiery znanemi doświadczeniami Wundta, t. j. przeczucaniem powidoków świetlnych na powierzchnie różnego pochylenia. Jeżeli n. p. linię prostą, w którą wpatrujemy się jednem okiem przerzucimy na powierzchnię pochyłą, wówczas linia ta w powidoku wyda się prawemu oku odchyloną na prawo, lewemu na lewo; jeżeli zaś powierzchnię tę wprawimy w ruch obrotowy na osi poziomej przerzucając na nią powidoki, wówczas linia ta z pochylonej zamieni się znów na pionową. Albo jeżeli, jak to czynił Volkmann, na dwie ściany pryzm stojących pionowo przerzucimy powidoki dwu linii prostych, linie te wydadzą się nam proste, jeżeli jednak pryzmy te obracać będziemy tak, iż górne części najbardziej się od oka oddalą, wówczas te same powidoki linii prostych zobaczymy jako od siebie odchylone u góry.
Opierając się na tych przykładach, utrzymuje Thiery, iż tak samo jak przerzucając linie na rzeczywiste powierzchnie zmienia oko ich kierunek, tak zmienia go również przerzucając je na powierzchnie perspektywiczne i imaginacyjne. „Każdy rysunek perspektywiczny, mówi on, odrzuca oko do miejsca, w którem wyobrażamy sobie punkt, z którego on był rysowany. Wyobrażając sobie zaś dwa albo więcej takich punktów widzenia jedną i tę samę figurę w różną odrzucamy przestrzeń“.
W teoryi tej nie odmawia Thiery wyraźnego wpływu na inwersyę ruchom oka. Figura n. p. 6. a) przedstawia pryzmę widzianą z góry, b) pryzmę widzianą z dołu. Jeżeli dwie takie pryzmy połączymy ze sobą c) tak, iż obiedwie mieć będą wspólną ścianę, zobaczymy je w całości, raz jako zwrócone ku dołowi, drugi raz zwrócone ku górze. Owa ściana łączna będzie raz bliżej oka lewą, drugi raz prawą stroną. Wywołać to zaś najłatwiej poruszając okiem od pierwszej ku drugiej ścianie, dla wywołania formy wypukłej w prawej pryźmie, od drugiej do trzeciej, dla wywołania wypukłości drugiej pryzmy.
