on, w rzeczowniku on-uca, ‘co się wzuwa’, por. lit. in-au-ti, ‘wzuwać’; tu on- przed samogłoską ocalało, przed spółgłoskami przeszło w ą-, u nas w wą-. Wspomnienia godne i to, że od 16. wieku przyimek w zastępujemy innym: do; w biblji »w miasto«, gdy my dziś (i Czesi) »chodzimy do miasta«; ale Ruś dawny zwrot zatrzymała: »idu w gorod«.
wa, ‘my obaj’, ludowe; pień ten sam co w lit. wedu, ‘my obaj’, goc. wit (‘my obaj’; por. goc. weis, niem. wir, ind. wajam, ‘my’)» naju, nama, są dalsze przypadki liczby podwójnej, częste w biblji: »od naju«, »miedzy nama«, »smiłuj się nad nama«. W cerk. pierwszy przypadek pierwszej osoby liczby podw. wě, por. lit., goc.; my a wstawili, jako zwykłą liczby podwójnej cechę; w cerk. wa jest pierwszy przyp. drugiej osoby, do której dalsze przypadki: waju i wama, częste w biblji: »nad wama«, »s wama«. W innych aryjskich językach występuje ten pień tylko w liczbie mnogiej (p. wy); natomiast znają i one nō- pierwszej osoby liczby podwójnej, grec. nō-, ind. nau, ‘my oba’, nas, enklityczne.
wab, wabia; wabić, wabik; powab, powabny; przywabić; prasłowiańskie; u wszystkich Słowian taż postać i znaczenie; ponieważ używa się głównie o wabieniu ptactwa głosem, łączą je z goc. wōpjan, ‘wołać’, anglosas. wōpian, ‘biadać’.
wacek, ‘torebka, mieszek’, w 16. i 17. wieku, później ginie; waceń r. 1472, przenośnie, zgrubiałe, niby kieszeń itp.; czes. wak i wáczek, waczkárz, ‘kaletnik’; z niem. dawnego watsak.
wacha, częściej wachta, wachtować (oba te słowa już w 16. wieku ogólne), wachmistrz; z niem. Wache, Wacht, wachen, co we związku z wecken, ‘budzić’, i wacker, ‘dzielny’. W 17. wieku furwachty, ‘pikiety’.
wachla, wachel; dawniej ‘wachlarz’, niem. Fächer, ‘oganka’, i ‘pochodnia’, niem. Fackel, z w zamiast f; dziś tylko wachlarz (co do l, por. śpichlerz i i.); już od 16. wieku; r. 1532 fachlarz.
Wacław, imię, niepolskie; czes. Wáclaw; ale w 10. wieku jeszcze łac. Venceslaus, polskie Więcław z *Więce-sław, to samo więc co Bolesław lub Uniesław. Czesi mają i Wacemir. P. większy.
wada, ‘błąd’, wadliwy; zawada, zawadzać; Zawadzki; wadzi mi, ‘przeszkadza’; wadzić się, ‘kłócić się’, od 14. wieku, zwada, zwadzać, powadzić, o ‘kłótni’; nawadzać, ‘oskarżać’ (w 15. wieku); waśń, ‘kłótnia’, zwaśnieni. Prasłowo; cerk. waditi, ‘oskarżać’, wada, ‘oszczerstwo’, swadnik, ‘oszczerca’, swada, ‘zwada’, swaditi, ‘zwadzić’; tak samo u wszystkich innych Słowian, ale wada o ‘błędzie’ tylko na Zachodzie mówią: Czesi, my (od nas Ruś), Łużyczanie; Czesi rozróżniają wada, ‘brak’, i wáda, ‘spór’. Brak w litew.; ind. wadati, ‘mówi, mieni, zdradza’, apa - wada- ‘ganić’, wāda-, ‘spór’; grec. audē, ‘głos’, audaō, ‘mówię, wołam’. Czy nie spłynęły tu dwa pnie odrębne? P. uwadzić.
waga; od nas na całą Ruś przeszło; z niem. Wage, wägen, i wiegen, rozrosło się u nas wprost nieprawdopodobnie. Pierwotne znaczenie ‘wagi’: ważyć, zważony, niedoważa, wagomiar, ważnik (w żupach), odważać (np. pieprz); dalej: ważyć na co. We złożeniach: odwaga, odważyć się, odważny, niem.
