z niem. lüre, Lauer, a to z łac. lora, o ‘pośledniem winie’ (nalanem na łupy).
lustro, lusterko, ‘zwierciadło’; lustr i lustra, i o »pająku«, »koronie«, t. j. ‘świeczniku wieloramiennym’, i o ‘połysku’ (por. lustryna, ‘tkanina lśniąca’), ‘kulturze, ogładzie’; włos. lustro, lustrina; dawniejsze, z łac. lustrare, o ‘okazywaniu, przeglądzie’, np. »lustracja starostw«; por. ilustrowany.
luszow, ‘pomywalnik’, przestarzałe i narzeczowe, z niem. Lösche.
luszt, lusztyk, dawniej (16. wiek) i lost, z niem. Lust i lustig; »z lostu a z roskoszy« 1558 r., u Potockiego: »co dzień lusztyk«, »długo tak lusztykują«; dziś zapomniane; w 16. i 17. wieku i lusthauz, lustauz.
luśnia, lusznia u wozu, z niem. liuhse (-nia dodane, jak w kielnia); w niem., dziś tylko po narzeczach, Leuchse.
lutnia, lutenka; lutniarz; lutnista i lutnik, grający na niej; -nia dodane, por. luśnia; z niem. Laute, dawniej lūte, co przez romańskie języki z arabskiego poszło; europejska pożyczka z arab. ālud.
luty, miesiąc, od mrozów przezwany (dawniej i strępacz, od grud, jakiemi drogi ‘strzępi’); p. litować się.
luźny, luzak, zluzować kogo, »luzem chodzić« (‘wolno’, np. o koniu bez zaprzęgu), luźno; »luz (‘rum’) sobie zrobić«; luzak, lozak, nie stawał w rzędzie, sługą towarzysza bywał. Z niem. lose, ‘wolny’, ze zwykłą u słów obcych odmianą o (dawniej stale o samo pisano) w ó i u, p. nuta, buty, niem. los (erlösen, ‘zbawić’, verlieren, ‘gubić’) jest urobieniem na -s od pnia lu-, grec. lyō, łac. luo w reluo (reluta), solvo (solucja, rezolutny) itd., o ‘rozwiązywaniu’ itp.
lza, z ldza, mylnie i lża, niemal wyłącznie z przeczeniem: nielza, nielża, ‘nie można’, od leg- w lekki (p.).
lżyć, ‘hańbić’, lżywy, ‘haniebny’, od lekkości, ‘obelgi’; od tegoż pnia, w znaczeniu pierwotnem, lżyć, ulżyć, ‘lekkiem czynić’ (p. lekki).
Łaba, rzeka Elbe, postać niepolska; winna brzmieć raczej łob-, jak dowodzi łuż. łobjo, załab. lobi; było, a w czes. i łuż. jest i do dziś, rodzaju nijakiego, czes. Labe, u nas żeńskie wedle niem.: die Elbe. Pragermańska pospolita nazwa ‘rzeki’ (elf do dziś w Skandynawji dla ‘potoku’), więc Słowianie zachodni tę nazwę od Niemców przejęli, i elf-, olf- w lob-, lab- przestawili, wedle własnego języka. Całe też dorzecze Łaby-Elby wykazuje wyłącznie niemieckie imiennictwo, przynajmniej co do rzek większych; ruczaje itp. otrzymywały i słowiańskie nazwy.
łaba, łabaj, pogardliwe wyzwisko, i o psie; p. łapa, jak zresztą wyłącznie u innych Słowian.
łabędź, dawniej wyłącznie łabęć, od ‘białego’ pierza przezwany (alba avis w słowniczku poznańskim około r. 1500), bo przestawką z ōlb- ‘biały’, łac. albus, grec. alfos, ‘wysypka biała’; i Tyber rzymski nazywał się Albula od »białej« wody (»ab albo colore«); Alba longa por.
