woj, o ‘duchu opiekuńczym domostwa’, ‘didku’; doma, ‘w domu’, domasznij z domacznij, ‘domowy’; domoj (z domow’), ‘do domu’, jak dołoj; łac. domus, pień na -u, jak słowiański; u innych pień na -o, grec. domos, ind. dáma- (ale damūna-, ‘domowy’). Od pnia (dem-, ‘budować’, grec. demō, niem. (gockie timrjan) zimmern, ‘budować (z drzewa’; Zimmer ‘budulec’ i ‘budowla’, ‘pokój’); od tegoż pnia i lit. dimstipats (= rus. domowoj, ‘didko’) od dim-stis, ‘dwór’; samego dom brak litewszczyźnie; ma za to namas, ale to = grec. nomos od nemō, ‘mieszkam’.
donica i dunica; obie postaci, np. u Reja, stale się mieszają; r. 1500 »donica albo tarłka«; powtarza się na Morawach; czy nie zdrobniałe od *dona, *duna, z niem. Tonne?
dopiero, dopiro r. 1407, dopiro i dopioro w biblji, rus. tiepier, ‘teraz’, z *topirwo; są i inne postaci, dopirz, dopirzwo; czes. teprw(e), tepruw, teprziw; u Słowieńców i Serbów stoprw, stopram; por. niem. erst, ‘dopiero’, od erster, ‘pierwszy’.
dorędzie, tylko we zwrocie nadorędziu i napodorędziu (mylnie na doręczu, niby od doręczny), p. orędzie. W biblji: »maszli tu na dorąszu(?) kopie« (»na dorędziu«, Leopolita).
dorka, dorotka, nazwa ‘lochu’, ‘więzienia’ (jak maciek o ‘kiszce’, ‘jelitach’); pogardliwie, tyle co Daradzka (u Opaleńskiego 1648 r.); dowolnie od imienia Dorota (podobnie i niem. Dorchen).
dospiewać, »dospiewając łuk«, ‘naciągając’, w psałterzu; por. dospieły w biblji: »zczedł dospiełe«, (»sposobne ku potykaniu«, Leopolita), rus. dospiełyj, ‘dojrzały’, czes. dospielý, to samo znaczenie; p. spiech, pośpieć.
dostojny, dostojeństwo, dostojność, od 14. w., »dostojno jest«, w psałterzu (‘zasłużyłem’); p. stać z stojeć; w biblji: »dostojen kaźni i śmierci«, ‘zasługujący na kaźń, śmierć’, ale już w naszem znaczeniu: »dzień dostojny« (»wielebny«, Leopolita, ‘venerabilis’, ‘czcigodny’) i dostojeństwo, ‘godność’; r. 1500 dostojnie, ‘zasłużenie’, ‘merito’.
dosyć jest, stałe w biblji; stąd dosyt (por. przesyt): »żadnego nie ma człowiek dosytu łakomy«, Potocki, »dosytem nakarmieni«; skrócone dość; p. syty; dosyć uczynić, zadośćuczynienie; »bez dosytu«, »dosytem mierzyć«.
doszto, ‘doszło się’, »doszto tego i wierzono«, »jeśliby doszto tego nań«, »którym tego fortelem doszto«; w 14.—17. w. częste; p. szedł; por. doszły, niedoszły.
dowcip, dowcipny, dowcipniś, dawniej i dochcip (w 16. w. dowcipliwy, dowcipnik), czes. tak samo (duowtip, duowtipný), — p. ciepać.
dowód, r. 1500: »dowiedzienie albo dowód«, ‘argumentum’, p. wieść.
dozor, dozorca, dozorny, przezorny, ‘pilny’, p. źrzeć.
drab, drabina, »za drabią«, »widział we śnie drab«, biblja (»drabinę«, Leopolita), »za drabinę« (t. j. ‘wyrzucić’), »wóz drabny« 1584 r., albo drabiniasty; drabinka; drabować, przedrabować (włosy grzebieniem), ‘przetrząsać’, drabotliwy (język, ‘prędki w mowie’, r. 1535); słowo polskie; mało- i białorus., jak i morawskie, z niego. Może z (nie-polskiem) a zamiast o (por. dłażyć, władza i i.), toż co rus. dorob, ‘kosz’ (u nas przezwisko dorobajło, z małorus., o ‘babie’), litew. darbas, ‘ro-
