Strona:PL Adolf Suligowski - Z Ciężkich Lat.djvu/214

najbliższych krewnych zmarłego, dla jego siostry i siostrzeńców, którzy powództwo wynieśli?
 Przechodzę do pierwszego pytania. Jak już wiadomo, w ustępie szóstym testator przelał moc dysponowania swoim majątkiem na egzekutorów testamentu, bez jakiegokolwiek ograniczenia, powiedziano tam: egzekutorowie zarządzą i nic zgoła więcej. Z tego skorzystali i rozporządzili tak, jak im się wydawało. Co prawda, rozporządzili na cele publiczne, ale wedle swego rozumienia i wedle swojej myśli.
 Czy w podobnem poleceniu można upatrywać ważne rozporządzenie ostatniej woli? Czy można za pomocą podobnego polecenia przelać własność do pewnego majątku od spadkodawcy na rzecz obdarowanego, a jak w tym wypadku na rzecz szpitala w Radomiu i na rzecz funduszu stypendyalnego?
 Na pierwszy rzut oka widnieje tu brak wyraźnej woli ze strony testatora, okoliczność, że powstał akt egzekutorów testamentu, stwierdza to tem mocniej, bo gdyby była wyraźna wola zmarłego, nie byłoby potrzeby formułować dyspozycye po jego śmierci. Już rzymscy prawnicy mówili: in voluntatem alienam conferri legatum non protest, jeżeli zaś zwrócimy się do obowiązującego w kraju prawa francuskiego, to dojdziemy tembardziej do przeczącej odpowiedzi.
 W istocie, prawo francuskie w rozdziale pierwszym księgi trzeciej (art. 718—872) ustaliło przedewszystkiem ścisły i szczegółowy porządek spadkobrania i rozdziału pozostałych po zmarłych obywatelach majątków, a potem dopiero w następnym rozdziale traktuje ono o darowiznach i testamentach, dopuszczając obok spadkobrania z mocy prawa przechodzenie spadków na zasadzie woli jednostki. Kiedy kodeks Napoleona w ostatniej redakcyi podlegał rozpoznaniu w trybunacie, mówca trybunatu Simeon, tłomacząc dlaczego w projekcie kodeksu jest mowa najpród o spadkobraniu prawnem, objaśnił, parce que les successions sont reglées et deferées pàr la loi, a następnie dodał: il faut statuer sur ce, qu'elle