Strona:PL Żmigryder-Konopka - Istota prawna relegacji obywatela rzymskiego.djvu/8

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Chociaż czyni tu wyraźną aluzję do swej Ars amatoria, która między innemi ściągnęła nań gniew władcy[1], jednak zaznacza, że opublikowanie tego poematu (carmen) a również jego czyn, do którego wiele jest aluzyj[2], nie podpadają pod sankcje ustawowe. Nic dziwnego zatem, że przymusowe osiedlenie Owidjusza w Tomi nie było wynikiem wyroku sądowego. Nie stanowiło również przedmiotu obrad senatu.

„Nec mea decreto damnasti facta senatus
nec mea selecto iudice iussa fuga est“. (Trist., II, 131—132).

Milczenie Owidjusza w przedmiocie czynu, który go zgubił, tłumaczy się faktem, że również August był wysoce w tem zaintereswany.

Perdiderint cum me duo crimina, carmen et error,
Alterius facti culpa silenda mihi:
Nam non sum tanti, renovem ut tua vulnera, Caesar,
Quem nimio plus est indoluisse semel“

Trist. II, 207 i nn.

A jednak bynajmniej nie jako pater patriae ukarał władca poetę.

  1. Trist. II, 207—208.

    Perdiderint cum me duo crimina, carmen et error,
    Alterius facti culpa silenda mihi;

    por. Boissier G. — L‘opposition sous les Césars8. Paryż b. d. str. 137—144.

  2. Np. Trist. I, 3, 37,

    Caelestique viro, quis me deceperit error,
    Dicite, pro culpa ne scelus esse putet.

    Również Trist. I, 2, 95—98.

    Et iubet et merui: nec, quae damnaverit ipse,
    Crimina defendi fasve piumve puto,
    Si tamen acta deos numquam mortalia fallunt,
    A culpa facinus scitis abesse mea.
    Immo ita, si scitis, si me meus abstulit error,
    Stultaque mens nobis, non scelerata fuit:

    oraz Trist. II, 103—106.

    Cur aliquid vidi? cur noxia lumina feci?
    Cur imprudenti cognita culpa mihi?

    poczem następuje ciekawa paralela losów poety i mitycznego Akteona —

    Inscius Actaeon vidit sine veste Dianam:
    Praeda fuit canibus non minus ille suis.

    Poeta przysięga na cienie rodziców (Trist. IV, 10, 89—91).

    Scite, precor, causam... nec vos mihi fallere fas est...
    Errorem iussae, non scelus, esse fugae.
    Manibus hoc satis est.