Strona:PL Ćwikliński Opis zarazy ateńskiej.pdf/11

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

 Już przed laty siedemnastu, w rozprawie inauguracyjnej: Quaestiones de tempore, quo Thucydides priorem historiae suae partem composuerit (Berlin [Gniezno] 1873) poświęciłem temu opisowi kilka uwag, str. 32–34. Dowodziłem tamże, że Tukidydes historyją pierwszego okresu wojny peloponeskiej czyli historyją wojny Archidamijskiej (431–421) opisał osobno[1], niezadługo po zawarciu pokoju t. zw. Nikiaszowego, że atoli po ukończeniu całej wojny dwudziesto- i siedmioletniej, po r. 404, łącząc historyją pierwszego okresu z opowieścią dalszych okresów wojny (t. j. od r. 421 do r. 404) tamte t. j. pierwsze swe dzieło (jeszcze niewydane) rozszerzył i uzupełnił różnymi dodatkami, i starałem się wykazać, że jednem z tych późniejszych uzupełnień jest część opisu zarazy, mianowicie rozdziały 48–51. Teoryja moja[2] o osobnej historyi wojny Archidamosa i o jej retraktacyi zyskała poklask przeważnej części badaczów. Także co się tyczy owych ustępów, które uznałem za dodatki wtrącone do „Wojny Archidamijskiej“ przy jej wcieleniu do całokształtu historyi 27-letniej wojny peloponeskiej, z wielu stron potwierdzono słuszność mych zapatrywań i wywodów i dalsze ztąd wysnuwano wnioski[3]. Lecz i przeciwna strona, unitaryusze, zwolennicy bezwzględnej jedności dzieła Tukidydesowego nie ustąpili z pola i bronią zapalczywie swych poglądów. Kwestyja kompozycyi dzieła Tukidydesowego stała się

  1. ↑ Wpierw wykazywał to Ullrich w swych głośnych Beiträge zur Erklärung des Thukydides, Hamburg, 1846.
  2. ↑ Uzupełniłem ją w niektórych punktach w rozprawie, poświęconej drugiej części dzieła Tukidydesowego Über die Entstehungsweise des II Theiles der Thukydideischen Geschichte (Hermes XII, 23 nast.).
  3. ↑ Aby tylko kilku wspomnieć uczonych: Wilamowitz-Möllendorf („d. Thukydideslegende“, Hermes XII, oraz „Curae Thucydideae“, ind. lect. Univ. Gott. 1885) i inni aprobowali zdanie moje o epizodach zawierających historyją Pizystratydów; tenże Wilamowitz uznał sąd mój o II 20 jako wtręcie późniejszym; Kirchhoff („der delische Bund im 1. Decennium seines Bestehens“, Hermes XI 37 nast.; por. nadto moje Quaestiones str. 20) wsparł zdanie moje o pentekontaeteii I 97–118; potwierdził je także Holzapfel („die ursprüngl. Stelle der Pentekontaetie im Thukyd. Geschichtswerke“, Philol. XLVII 165 nast.); Kirchhoff przytoczył w ostatnim artykule o dokumentach zawartych w dziele Tukidydesa („über die von Thuk. benützten Urkunden“, o dokum. VI–IX, Sitz.-ber. d. Berl. Ak. d. Wiss. 1884, str. 399 nast.) argument ważny, popierający twierdzenie moje o VII 18 jako ustępie przerobionym przy wcieleniu historyi sycylijskiej do całokształtu historyi wojny peloponeskiej, a tak on jak i wielu innych przystąpiło do zdania mego, że T. napisał najpierw historyją wyprawy sycylijskiej jako rzecz osobną (to zaś tylko twierdziłem, nigdy zaś nie twierdziłem, że historyją tę wydał osobno i że ona obiegała jako książka osobna); Ed. Schwartz („über das erste Buch des Thuk.“, Rhein.-Mus. XLI 203 nast.) uznał słuszność wielu twierdzeń moich, mianowicie też tezy, że następstwo myśli w słynnem prooimion (archeologii) jest przerwane i nie może być pierwotne i t. d.
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:PL_Ćwikliński_Opis_zarazy_ateńskiej.pdf/11&oldid=3477246”