Strona:PL-Mieczysław Gogacz-Filozofia bytu w „Beniamin Major” Ryszarda ze świętego Wiktora.pdf/79

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

do sprawdzenia, lecz i do wykrycia typu tej partycypacji, a także jej roli w koncepcji struktury rzeczywistości u Ryszarda.

c. Inne teksty Ryszarda i typ jego partycypacji. Robilliard widzi słusznie dowód na partycypację w tekście, który służy także za podstawę ujęcia kontemplacji ze względu na to, jak kontemplacja istnieje,[1] czyli od strony jej struktury metafizycznej, od strony dokonującego się działania. Kontemplacja, gdy działa, przenika wyobraźnię, rozum, a jako czynność inteligencji pozostając w niej jednocześnie podnosi się ponad podmiot, w którym tkwi, do duchowych przedmiotów poznania. To schodzenie czynności kontemplowania w dół, ku władzom cielesnym, a przez nie i ku przedmiotom widzialnym, droga też w górę, do inteligencji i Boga, a dalej, mieszanie się etapów kontemplowania i związki między działaniami różnych władz poznawczych,[2] wszystko to ma dla Robilliarda wymowę platońskiej partycypacji. Zdecydowanie trzeba odrzucić tę sugestię, ponieważ partycypacja platońska polega na uczestniczeniu w ideach,[3] a Ryszard chociaż posługuje się terminem „idea”,[4] swoich jednak rozważań nie sprowadza do zagadnienia wzajemnego stosunku idei i odbitek. Dowodem na to jest przyjmowanie właśnie Boga, jako najwyższego przedmiotu poznania, a jednocześnie przyczyny sprawczej i przyjmowanie poznania rzeczy cielesnych jako warunku postępu w wznoszeniu się poznawczym do Boga. Jako początek wszystkiego przyjmują też Boga plato-

  1. c 74BCD, c 70BC, por. c 73CD, c 74A.
  2. Platon (62) Parmenides 132D (Didot (62) t. 1, s. 630a 49).
  3. Por. Arystoteles (46) o partycypacji u Platona i pitagorejczyków: Met. 987 b 11-14. οἰ μεν γαρ Πυθαγορειοι μιμήσει τα ὄυτα φασιυ έιυαι τῶν ἀριθμῶυ, Πλατωυ δε μεθεξει τὀύνομα μεταβαλών.την μεντοι γε μέθεξιν ᾔ την μίμεσιν, ᾕτις ἄν έίη τῶν είδῶν ἀφετσαν ἐν κοινῷ ζήτειν. Tłum. Za Geigerem : „Les pythagoriciens affirment que les êtres sont par imitation des nombres. Plato, au contraire, par un simple changement de mot, tient qu’ils sont par participation. Mais Platon tout comme les Pythagoriciens ont omis d’examiner aussi bien la nature de la participation aux Idées que celle de l’imitation” s. 9.
  4. Ryszard używa pojęcia „ratio”, które u Augustyna miało znaczenie idei platońskiej. „Ad secundum vero (coelum) pertinent Visibilium omnium rationes” Ryszard, c 118D.