Strona:PL-Mieczysław Gogacz-Filozofia bytu w „Beniamin Major” Ryszarda ze świętego Wiktora.pdf/78

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Cecha poznawalności jest wewnętrzna dla rzeczy. Stanowi więc wewnętrzną zasadę, porządkującą rzeczy w tym sensie, że decyduje o ich miejscu w hierarchii stopni bliskości Boga.
Taką sytuację metafizyczną nazywa się w filozofii partycypacją
b. Stanowisko J.A. Robilliarda. Na możliwość partycypacji u Ryszarda zwrócił też uwagę J. A. Robilliard.[1] Stwierdził przy tym, że właśnie partycypacja tłumaczy pogląd Ryszarda. Ryszard według Robilliarda nie sformułował nigdzie explicite teorii partycypacji. Aby jednak zrozumieć u niego ciągłość i różnicę etapów kontemplacji, rozmaitość władz poznawczych i ich wzajemne powiązania (continuité), w konsekwencji — powiązania między przedmiotami de l’imagination, de raison et de l’intelligence, z konieczności trzeba przyjąć, że rozważania swoje przeprowadza Ryszard w oparciu o założoną przez siebie teorię partycypacji.

Robilliard nie stwierdza partycypacji u Ryszarda apriorycznie. Uważa, że świadczy o niej tekst rozdziału 9 w księdze I.[2] Tekst ten jest właściwie dowodem dla Robilliarda, że teoria partycypacji tkwi u podstaw (sous-jacente) rozważań, sformułowanych w Beniamin Major. Stanowisko Robilliarda, właściwie sygnalizujące tylko możliwość teorii partycypacji u Ryszarda, upewnia, że odnośne badania są realne. Robilliard nie tylko jednak upewnia. Sygnalizuje dalej, że ustalenie ciągłości między etapami kontemplacji jest troską o charakterze platońskim. Sugestia platonizmu mobilizuje uwagę i domaga się sprawdzenia w tekstach Ryszarda. Stwierdzenie, że w oparciu o teksty Ryszarda można przyjąć u niego założoną teorię partycypacji, zmusza nie tylko

  1. Cały paragraf jest nawiązaniem do następującego tekstu: „Il semble toutefois que si Richard a multiplié les étapes de l’ascension spirituelle, la raison la plus pressante en est dans le souci qu’il a, bien platonicien, d'établir entre les divers genres de contemplation une continuité. Sousjacente au Beniamin Major se joue une doctrine très précis -de la participation, qui jamais ne s’exprime et cependant commande l’ensemble, je n’en veux pour preuve que l’admirable chapitre IX du livre I. Cette structure métaphysique est d’autant plus puissante qu’elle commande non seulement la diversité et la continuité des génères de contemplation, mais encore, conjointement, la diversité et la continuité du jeu de l’imagination, de la raison, et de l’intelligence”. Robilliard (35) s. 232.
  2. c 74 BCD.