Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/74

są składane, ozdobne, plecione, nasadzane, zwijane w sploty spiralne, jak w epoce poprzedniéj; trafiają się tu także i bransolety podobne. Pierścienie właściwe temu czasowi grubsze są, rozszerzone z przodu i niekiedy wcale misternie wyrabiane; używano wielkich srebrnych na szyję, na głowę, ale te były prostszéj roboty, z trójgraniastą ornamentacyą.
 Naczynia do picia, puhary, rogi, czasze, coraz wyrabiane są misterniéj i pracowiciéj. W Danii znajdują się całe srebrne, w pasy złote lub wysadzane sztukami złota, złote całe, z kości oprawnéj w blachę złotą, z rogów źwierząt w skówkach kruszcowych. Posążki z téj epoki, acz trafiają się, są rzadkie. W czasach przyjęcia Chrześcijaństwa i walki z niém ostatniéj bałwochwalców, niszczono ich mnóztwo, a w Polsce, Litwie, w Rusi, wielka mnogość wyrobionych z drzewa i materyałów wątlejszych, bezpowrotnie zaginęła.
 W ornamentacyi epoki żelaza, odznaczają się zwoje foremne, sploty wężowate i smoki.
 W charakterze ogólnym wyrobów, uważanych pod względem sztuki, widzimy zmianę wielką; cecha ornamentacyi, jéj motywa całkiem są różne, linija idealna przedzierzga się w źwierzę fantastyczne, czuć żywą naturę, za wzór do utworów wziętą; na tle jéj wyobraźnia tworzy niebywałe widziadła. Monochromowe proste ornamentacye pierwotne, zmieniają się w polychromy; barwa i rozmaite jéj kombinacye zjawiają się naprzód w paciórkach. W epoce bronzu linija sama, była jedynym żywiołem, jednym materyałem ornamentacyi, tu się z nią łączy i często ją zastępuje barwa; jest to zarazem postęp i upadek. Ozdoby coraz się mnożą ale wykonanie ich staje się pośpieszniejsze, zaniedbane; fantazyi więcéj, mniéj pracy w jéj exekucyi, mniéj, że tak powiem, artystyczności. Znać mechaniczną robotę, znać zajęcie ludów, które walczą, dokonywając żywota epoki u schyłku, aby się w nowéj odrodzić. Ale wszystko się już