Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/71

jeszcze okresów rozdzielić mogła. Lecz przedmiot ten, cząstkowo, urywkowo i niedokładnie dotąd u nas opracowywany, dla braku materyałów i niedostatecznego ich rozpatrzenia, jeszcze się niedozwala ostatecznie wyjaśnić.
 Większą część wykopalisk grobowych opisano niedokładnie, rozpatrzono powierzchownie, tak, że często epoki ich nawet oznaczyć niepodobna, bo poszukujący niezważali na stan znajdowanych szkieletów, na kruszce przy nich znalezione; a bardzo mała ilość dobytych szczątków rysowaną była i wydaną.
 Ztąd często największe zagmatwanie powstaje, na które chybaby nowemi poszukiwaniami zaradzić można.
 Grobowce z wieku żelaza, doprowadzające nas do schyłku bałwochwalstwa, i piérwszych lat Chrześcijaństwa, to jest do IX i X wieku, obficie rozsiane są wszędzie. Różnią się one wybitnie od mogił epoki kamiennéj, mniéj daleko, od poprzedzającego je okresu bronzu.
 Zewnętrzna ich postać i skład wewnętrzny, zbliża je do grobowców bronzowych; ta jest jednak największa różnica między niemi, że tu znowu ciała znajdujemy palone i niepalone. W grobach obok kości ludzi, leżą szczątki koni i innych źwierząt. Najrzadsze, a najwspanialsze pomniki tego wieku, zbudowane są w kształcie izbic, z ogromnych brusów drzewa, z belek dębowych, ze ścianami i pułapami starannie ułożonemi. W grobach znajduje się mnóztwo popielnic, najrozmaitszych kształtów, urn okręcanych mieczami, pokrywanych kawałkami zbroi i t. p. Cieńkie blaszki złote, z wyciskanemi postaciami fantastycznych źwierząt i ptaków dziwacznych, naczynia srebrne wykładane blaszką złotą, odnoszą się po większéj części do téj ostatniéj epoki.
 Wiek ten różni się nietylko materyałami, użytemi do wyrobów, ale nadanemi mu przez rzemieślnika-artystę kształtami zupełnie odmiennemi, które odcechowują epokę żelaza od po-