Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/324

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

ści litewskich). Figurka ta, jak się zdaje bronzowa, wystawia mężczyznę z otłuczonemi rękami, całego od stóp do głów we zbroi i hełmie, stojącego w postawie bojowéj, na kruszczowéj podstawie. Ręce, jak widać, trzymać musiały miecz i tarczę, lub dzidę może.
Zastanawiającem jest, że uzbrojenie w Litwie niezwykłe, o któréj prostym rynsztunku mamy podania, figurkę okrywa. Jest li to bóstwo Kawas, bóg wojny, czy inna jakaś postać? reszta jakiegoś sprzętu, rękojeść oręża? zabytek pogański?? z pewnością wyrzec trudno. Figurka zbyt mało ma wybitnego charakteru, ale styl jéj raczéj barbarzyński lub rzymski, niż wschodni, do innéj ją epoki odnosi, niż bóstwo Kowieńskie.
Jednym z najciekawszych bronzów litewskich, dziś w posiadaniu piszącego, jest Perkunas, o którego pochodzeniu nie mamy innych wiadomości, prócz, że na Litwie miał być znaleziony w mogile. (Zobacz rysunek na okładce Album, toż powtórzone w chromolithografji do Rocznika Tow. Statyst. Wil. P. A. H. Kirkora). Wyrob zdaje się ze wszech miar nosić cechy prawdziwości.
Figurka wyobraża starca siedzącego, opasanego draperją, która obejmuje rękę lewą i przechodzi przez biodra, osłaniając je także. Głowa u góry jakby upiłowana, a przez nią i przez cały posążek przechodzi, wydrążony ostrém narzędziem, regularny otwór, który służył do osadzania na tyce tego nosidła. Reszta ciała, oprócz części ręki lewéj i biódr, naga, na piersiach i żołądku, oznaczone massy ogólne korpusu dość grubo i niezgrabnie; piersi wyrażone dwóma kręgami, rylcem zarysowanemi, z punktami we środku. — Twarz z brodą i wąsem pomimo naiwnéj prostoty wyrobu, ma pewien wyraz dzikości, srogości, siły. W lewéj ręce stulonéj, otwór oznacza miejsce, w którém osadzony był młot, krzemień, czy inne jakieś godło i ręka ta zniżona ku kolanom, prawa podniesiona ściska w dłoni piorun! Nogi pokurczone, jak do siedzenia, trochę krótkie i niewy-