Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/234

Odessa 1845), wiele figur mają podobne do czapek Bab Scythyjskich hełmy, które i na innych zabytkach z nad brzegów morza Czarnego postrzegać się dają. Taż sama tiara — hełm okrywa jeszcze głowę Sarmatów na kolumnie Trajana.
 U niektórych Bab, ręce są mało lub nic prawie nie oznaczone, a w miejscu gdzie się schodzić miały, stoi pod żołądkiem kwadratowa jakby skrzyneczka. U innych piersi są objęte jakiemiś paskami, które otaczając je na ramiona, z ramion na plecy przechodzą i tu się wiążą. Ubiór zawsze składa się z pasa, u którego czasem wisi cóś nakształt noża i jakiegoś woreczka (kaletka), — i ze spodnicy często z przodu otworzystéj, krótkiéj, wyszywanéj po brzegach paskami. Na nogach niekiedy wyraźne bóty, nasuwane w pasy także, albo rodzaj jakichś chodaków.
 Ani znaczenie tych Bab, ani myśl która je stawiła na mogiłach w stepie, jako strażnice kurhanów, ani epoka nawet, do któréj się odnosić mogą, nie są dotąd z pewnością określone.
 Jak same Baby nie są wszystkie dziełem jednéj epoki, ani jednego narodu, tak i myśl do nich przywiązywana, zmieniać się musiała, krążąc około jednego wspólnego niemal wszystkim na ziemi narodom mythu: przyrody, karmicielki, ziemi, natury, czy ją nazwiemy Tabitą, Apją, Cybelą, Rheą, Mają, czy Babą. Pierś pełna, postać kobiéca, naczynie które w rękach trzyma, mówią wyraźnie, że to uosobienie matki ziemi żywiącéj (Żywie — Shiwa, Siwa), Baby, która babi około codziennego porodu życia, na wschód dnia patrzając; którą stawiono na mogile, na znak, że ona o swém dziecku nie zapomina i po zgonie. W tych scythyjskich, mongolskich i słowiańskich wreszcie posągach, co najbardziéj uderza, to charakter ów przeddedalowy, jak pisze P. Nowosielski, idąc za Köppenem, — a raczéj wschodni, pierwotny, mythyczny. Postawmy je obok rzeźb dobytych w Niniwie, obok starych egipskich, a zdumiejem się, jak dziwnie o jednéj z niemi