Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/233

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

był dokładnie, którego cechy i attrybuta, nie cierpiały fantazyjnych odmian i dodatków.
Baby są pospolicie kolossalne, wszystkie rzeźbiono siedzące, nagie, lub tylko spodnicą od pasa do kolan odziane, bo pierś zawsze zostaje obnażona i bardzo wydatna, czy zwisła, lub wyżéj umieszczona, ale wyrazista; ręce po niżéj pasa spojone obie trzymają naczyńko, kubek, czarkę jakąś, godło zapomniane, a dziś do rozpoznania trudne. U niektórych jest to wyraźnie czasza, garnek ofiarny, starannie obrobiony. W niektórych posagach, lepiéj wykończonych i dochowanych, samo krzesło, siedzenie i podnóżek, oznaczone także rysami pewnemi, w innych od pasa począwszy, postać nie wyraźna, niedokonana, i zaledwie domyślna. Tak i z tyłu, jedne są bryłą nieforemną, drugie mają dziwnie regularne ornamentacje, ze splotów włosów i jakichś ozdób stroju składające się. Na szyi bywa naszyjnik bogaty, indziéj dwa lub trzy sznury paciórek oznaczone. Jedną z najcharakterystyczniejszych części tych posągów jest thiara, czapka, kształtu nie zupełnie jednostajnego, wszakże zawsze w jednym rodzaju. Jest to pokrycie głowy stożkowate, czasem cóś nakształt hełmu, z pod którego przegląda zawicie pod spodem, a na ramiona i plecy spadają sploty włosów, już we dwóch, już we trzech warkoczach, każdy z osobna, połączone z sobą naramiennikami, które niekiedy kołem wśród pleców się wiążą. Na podstawie jednéj Baby (Pamiętn. Towarz. Odesk. Hist. i Star. T. XIII, f. 1), wyryty widziemy w wyżłobieniu znak osobliwszy, dwie przekątnie w krzyż ukośny się schodzące, którego ramiona są jakby ze sznura, a w pośrodku nich, u przecięcia linij, kółko.
Co się tycze pokrycia głowy, o którém wspomnieliśmy, thiary, zrobim uwagę, że w ciekawych malowaniach, odkrytych w starożytnym grobie w Kerczu (zobacz Kerczenskija drewnosti. O Pantikapejskoj Katakombie — Anton Aszik,