Strona:Opis ziem zamieszkanych przez Polaków 1.djvu/206

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

szych warunków bytu w miastach okolicznych, w obu zaś obwodach regencyjnych Niemcy w dość znacznej liczbie wyprowadzają się z miast na zachód.
W związku z wychodźtwem — w tym wypadku jednak robotników polskich — poza granice Księstwa, pozostaje objaw, że w dzielnicy tej zwiększa się stale udział kobiet w ogólnej liczbie ludności. Spostrzegamy to samo na Szląsku i w Prusach Wschodnich, które również dostarczają zachodowi wielkiej liczby robotników górniczych i przemysłowych. W Poznańskiem naliczono w r. 1900-ym na 901,835 osób płci męzkiej 985,422 płci żeńskiej. W r. 1871 na 100 mężczyzn przypadało w tej dzielnicy 106,6 kobiet, w r. 1875-ym 107,4; w r. 1880-ym 107,1; w r. 1885-ym 108; w r. 1890-ym 108,6; w r. 1895 stosunek procentowy zmniejszył się do 107,6; z końcem wieku, w r. 1900, podniósł się na 109,3. W całem królestwie Pruskiem na 100 mężczyzn przypada 103,1; w ces. Niemieckiem zaś 103,2 kobiet.
Wychodztwem też, przynajmniej w części, tłómaczy się z jednej strony bardzo wysoki procent dzieci w W. Ks. Poznańskiem, — chociaż najważniejszą rolę w tym wypadku odgrywa wielka płodność ludności polskiej — z drugiej zaś stosunkowo niski procent ludności w sile wieku, od lat 15—40. W r. 1900 było na 1,000 osób:

  lat 0—15 15—40 40—60 60 i więcej
w ces. Niemieckiem .. 348 395 179 78
w W. Ks. Poznańskiem . 402 356 165 77

Żadna z dzielnic, należących do ces. Niemieckiego, ani w przybliżeniu nie posiada tak wysokiego procentu osób poniżej lat 15. Po W. Ks. Poznańskiem z 402 osobami tej kategoryi, następuje zaraz księstwo Lippe z 391, a dalej Prusy Zachodnie z 388 osobami poniżej lat 15. Uderzający przytem jest objaw, że gdy wogólności, jak już zaznaczono, liczba kobiet jest w Poznańskiem znacznie większa od mężczyzn, wśród dzieci (1—15 lat) płeć męska ma przewagę. Mianowicie zaś przypada na 1,000 chłopców tylko 990 dziewcząt, gdy w ces. Niemieckiem stosunek ten wyraża się liczbami 1,000 i 995. Dodamy wreszcie, że W. Ks. Poznańskie odznacza się także najwyższym procentem osób powyżej lat 90.