Strona:Opis Skythji Herodota.pdf/6

cnéj ku Archangelowi (?) brane zaś od widzenie innych wolniéj, na rozmiar ziemi od Aristotelesa wspominany, liczący 111²⁄₉ stadju na stopień, podnosi końce téj znajomości, tylko do 57°. z okładem, i mieści Sauromatów w Gubernjach Tarabowskiéj i Seratowskiéj, Budinów w Rjazańskiéj, Penzkiéj, Simbirskiéj, a za pustyniami koło Niżnowgoroda, już na wschód, statecznie przez Gubernje, Wjątską, Kazańską, Permską, Orenburgską i w dalszym Sibirze po kolei dają się widzić Thyssagety, Skythy (Saki), Argippei, Issedoni,... Ale któż w takim wykładzie wypatrzy jeziora Badinów? kto najdzie trzy dniową Sauromatów od Meotu (jeziora Zabach) odległość? kto dostrzeże u Thyssagetów źrzódeł jakich rzek któreby do Meotu uchodziły? Trudności takowé razem z innémi tym podobnemi, różnémi drogami załatwiać lab uprzątać się starano. Czytający Bayera, Gatterera, Siestrzeńcewicza, Potockiego, znajdzie różne przedsiębrane środki, a wszystkie, powiem śniało, daremné, bo żaden nie zastanowił się, jakie miał Herodot o jasno opisywanéj krainie wyobrażenia? z kąd one wynikły? Powtarzám jeszcze, że istotną jest rzeczą badaczom, oswajać się z wyobrażeniami starożytnych co do sklada ziemi i krajów, przez to da się rozumić Prolémeusz, Plinjusz, Mela, Strabo i tak dalej, nareście i opis Skythji Herodota, umiejącego się otrząsnąć z wiela swowiecznych dziwactw, ale mimo wiedzy swej, częściami im ulegającégo, bo uprzedzénia wiekowé ajarzmiając ludy, natrząsają się z powstających na siebie śmiałków, ich pojęciem samowładnie miotają. Tak widzę w opisie Skythji Herodota, iż ten podróżnik dziejopis, lubo wyszydzáł rzékę ocean, ziemię w koło opływającą, lubo usiłował wszystkiego własném okiem lub słuchem dochodzić, jednakże oceanowému przeobrażenia krajów, niedostatkiem sposobów ze wszystkim poprawienia się za razem, przez naddziadowskie uprzedzenia uwiedziony, ulegając, przy dziwaczném o składzie Skythiki wyobrażéniu pozostáł, i do niego, krajowców lab támtomiéjscowych Greków pewieści, na nieoznaczoności stron świata watle oparté, dołączał. – Wyobrażénie jego o kształcie Skythiki z następujących kilka wyrazów powziąść możná: Herodot Melpomene IV. 99. 100. 101.
 Skythijskiéj ziemi, Thrakja nadmorska przylegá, Z koń-