Est modus in rebus.
Homera Odyssea nie mogłá być przekładaną mówi Voss, póki nie zjawiło się pytanié, jak owaczesna sterożytność ziemię sobie wyobraźała? Toż samo się ściąga do innych Poetów i pisarzy Geografów lub Dziejopisów. Ciągłém doświadczeniem wspiérany przekonałem się, iż bez tych poprzednich wiadomości, żaden ze Starożytnych, ani wykładanym, ani należycie rozumianym być może, a niezmierność różnic w ich przełożénia najczęściej wynika z niezgłębiénia takowych wyobraźeń wiekowych, z ich nieznajomości przez badaczy chcących rozumić wszystkie wieki słównie, nie postrzegających jakie błędy popełniały, alboli tam na błędy się oskarżając, gdzie im je własné widzimisie upatrzyć kazało, kiedy w istocie, niejedné pozorné błędy wyjaśnieniem innych, przesteją być niémi, kiedy należyte rzeczy wyobrażénia w swoim czasie mogło być błędnem. — Niedaleko szukając różnych trudności podobnych, dlá małego przykłada, godzi się zastanowić uwagę ned Skythją Herodota: Według jego opisów, rozciąga się ona w północ dni 20. czyli 4000, stadij, daléj w północ za rzeką Tanais to jest Donem 3. dni i daléj przez dni 15. w północ posady Sauromatów; daléj jeszcze w północ, ludny naród Budinów i Galoni niewiadomo jaki rozciąg kraju trzymają, ale przynajmniéj taki jak Sauromaty, za niemi jeszcze w północ przez dni 7. pustynie, przez co od końca południowego Skythji czyli od ujścia Borysthenu do końca pustyń (za któremi jeszcze są pustynie), wypada prosto 12000. stadij, które różnie licząc, na stopień podług Eratosthena brane po 700., podniosłyby końca znajomości Horodota do 640, blizko szerokości półno-
