Strona:O początkach chrześcijaństwa.djvu/104

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

dyady, hypokryzyą Annasza, arogancyą Kajfasza, dumne zimne, okrutne a chwiejne usposobienie Piłata. Józef Flawiusz jednak widzi wszystkie te postacie zdaleka, mówi o nich spokojnie, obojętnie, w czem nic dziwnego, bo wielki przedział czasu zatarł dla niego wybitne rysy i żywość kolorów.
Jakże inaczej wyraża się ewanielia o tychsamych ludziach. Kilku słowami kreśli ona właściwy charakter każdego z nich i jego wartość moralną, a słowa te zawsze są trafne i prawdziwe. Herod Antypas nazwany „liszką“ i „nieprzyjacielem Piłata“[1], Piłat znowu drży na same myśl, że nie będzie „przyjacielem cesarza“ (φίλος τοῦ Καίσαρος) a wiemy, ze nawet królowie wtedy ubiegali się o ten tytuł[2]; sekta Herodyanów zawsze jest sprzymierzona z Faryzeuszami przeciw Saduceuszom[3] a Faryzeusze nazywani obłudnikami, że budują groby prorokom i zdobią pomniki sprawiedliwych[4]; Saduceusze przedstawiani jako niedowiarki, którzy mówią, że nie masz zmartwychwstania ani życia przyszłego[5], a zawsze są ściśle odróżniam od Faryzeuszów[6]. Wszystkie te szczegóły nietylko są prawdziwie, lecz co więcej, mogły tylko przez spółczesnych pisarzy być podane tak dokładnie, mogły

    nawet do tego niezwykłego dla żyda posuwa się twierdzenia, że Bóg pomścił śmierć pierwszego przez klęskę wojska Herodowego, a morderstwo drugiego przez zburzenie Jerozolimy. Dodajmy, że na dworze Flawiuszów, o czem nie mógł niewiedzieć Józef, religia chrześcijańska była dobrze widziana. Wyznawał ją prawdopodobnie brat Wespazyana, a niewątpliwie cała rodzina Klemensa Flawiusza. Domicyan dopiero pod koniec swego panowania zaczął ją prześladować.

  1. Luc. XIII. 32: ite et dicite vulpi illi. Luc. XXIII. 12: Et facti sunt amici Herodes et Pilatus.
  2. Joan. XIX. 12. Król Agrypa nazywał się Φιλοκαίσαρ lub Φιλοκλαύδιος, aby przypodobać się Klaudiuszowi. Zobacz Meignan. Les Évangiles et la Critique au XIX. Siècle p. 218.
  3. Mar. III. 6, XII. 13, Math. XXII. 16.
  4. Math: XXIII. 29. Panowała wtedy w Palestynie istna mania stawiania lub odnawiania podobnych pomników.
  5. Act. XXIII. 8, Math. XXII. 23.
  6. Math. XVI. 1, XXII. 15-23.