Strona:Niewiadomska Cecylia - Legendy, podania i obrazki historyczne 14 - Kościuszko - Książę Józef.djvu/15

skiej? — W dumnych marzeniach już widzi się królem, potężnym, bo wspieranym przez silne mocarstwo, on, pan, najwyższy władca, monarcha koronowany, pod nim posłuszne miljony narodu.
 Tylko trzeba obalić konstytucję, a z nią razem Poniatowskiego.
 Drugi »radca« — to hetman Ksawery Branicki. O tym można nie mówić. Już poznaliśmy go, gdy Bar zdobywał. Uczuć narodowych nie ma, w głowie i w sercu — wino. Konstytucja pozbawiła go władzy hetmańskiej — obalić konstytucję! Co dalej będzie — jemu wszystko jedno.
 Trzeci mąż: starzec, znany w kraju i poważany, kochający ojczyznę, niegdyś cierpiał za nią, wywieziony w głąb Rosji za opór księciu Repninowi, senator i poeta, Seweryn Rzewuski. Cóż on robi w tak pięknem towarzystwie? Zaprzysięga obalenie konstytucji. W jego oczach to niewola i kajdany. Dla niego wolność — to liberum veto, wolna elekcja; innej nie rozumie. On szczerze myśli, że kraj uratuje, walcząc przeciw konstytucji, która jest dla niego potworem.
 Okropne zaślepienie i ciemnota.
 Trzech zatem ludzi — prawda: możnych i potężnych, ale trzech tylko — stawia wolę swoją przeciwko woli całego narodu. Trzech przeciwko miljonom.
 Wiedzą dobrze, że sami nic nie zrobią. Pierwszy ich czyn, to nędzna ucieczka z Warszawy, by nie złożyć przesięgi na nową ustawę, — potem tajne narady, szukanie pomocy. Cesarzowa Katarzyna, za-