Strona:Niewiadomska Cecylia - Legendy, podania i obrazki historyczne 14 - Kościuszko - Książę Józef.djvu/14

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

Kościuszko, jako inżynier wojskowy, pracował głównie przy fortyfikacjach, choć walczył także w polu na czele niewielkich oddziałów.
Po ukończeniu wojny generał brygady, Tadeusz Kościuszko, otrzymał znaczne grunta, dożywotnią pensję i piśmienne podziękowanie za oddane usługi, które Amerykanie umieli ocenić.
W pół wieku potem wzniesiono mu pomnik w mieście West Point, które ufortyfikował, a następnie w Waszyngtonie i w Chicago.


Targowica.


Straszny ten wyraz znaczy dla Polaka: »zgubieni jesteście dla niezgody waszej«.
A jakże powstał? — Patrzmy.
W lichej mieścinie ukraińskiej, Targowicy, należącej do Szczęsnego Potockiego, wielkiego pana i magnata, trzech mężów radzi nad losami kraju. Pierwszy to Szczęsny Potocki, pan możny, wykształcony, świetny, nawet kraj kochający, lecz daleko więcej kochający siebie, dumny, ambitny i — marzący o koronie. Zdobył ją Poniatowski przy pomocy cesarzowej Katarzyny, czemużby on zdobyć nie mógł? Poniatowski za koronę zobowiązał się do posłuszeństwa, lecz złamał je, przysięgając bez upoważnienia w dniu 3-cim maja na konstytucję. Jeśli teraz on, Potocki, przeciw Poniatowskiemu wystąpi, cesarzowa nie odmówi mu pomocy, a po zwycięstwie któż będzie godniejszym tronu i korony pol-