Strona:Nazwy ulic w Poznaniu.djvu/036

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

84. Ul. Kanałowa (Św. Łazarz, wschód. Od ul. Głogowskiej do ul. Kolejowej). Przejęta z gminą św. Łazarską w r. 1900. W brzmieniu polskiem nazwa ustalona 29. 8. 1919. Nazwa uzasadniona tem, że dawniej w miejscu tem płynął kanał.
85. Ul. Kantaka. (Nowe Miasto, centrum. Od ul. 27 Grudnia do św. Marcina). Ulicę tę wybudował Baubank tuż po wojnie francusko-niemieckiej i wniósł o nadanie nazwy „ul. Bismarcka”. Ponieważ bank zabudował i założył całą ulicę i w stanie gotowym darował miastu, akceptowano nazwę. Była to pierwsza ulica, którą Niemcy oznaczyli nazwiskiem osoby żyjącej (nie licząc imion: plac Wilhelmowski itp.). Potem czas dłuższy Magistrat, głównie z inicjatywy burmistrza Hersego, sprzeciwiał się nazwom podobnym, uległ jednak prądowi po ustąpieniu Hersego. Od dnia 29. 8. 1919 ulica nosi nazwisko słynnego obrońcy sprawy polskiej przeciw Bismarckowi, posła Kantaka.

*) Kazimierz Kantak urodził się 1824 r. w Poznaniu, umarł 1886 r. w Poznaniu. Kształcił się w Poznaniu, Chełmnie i Berlinie. Karany więzieniem za udział w ruchach 1846 i 1848 roku. Po krótkim pobycie na wsi osiadł w Poznaniu. Od r. 1862 do śmierci był posłem do sejmu pruskiego. Dzielny polityk, wybitny talent parlamentarny, który występował we wszystkich ważnych sprawach imieniem Koła Polskiego, niestrudzony i zasłużony obrońca narodu polskiego, kultury, szkoły, postulatów żywiołu polskiego. Współdziałał w różnych pracach społecznych.

86. Kaponiera. (Most między Nowem Miastem a Jeżycami, łączący ul. Wjazdową z Zwierzyniecką). Dawna nazwa fortyfikacyjna oznaczająca szaniec obronny przy fosie, zniesiony w części przy budowie dworca głównego, a całkowicie przy zburzeniu bramy Berlińskiej. Po zniesieniu fortyfikacyj przyjęła się nazwa ta dla mostu. Niemcy zwali Kaponierę później niekiedy „mostem Zamkowym” (Schlossbrücke); urzędowego rozporządzenia w sprawie tej zdaje się nie wydano.
W brzmieniu polskiem została nazwa ustalona 5. 1. 1920. Pozostawiona dlatego, że zachowuje pamięć o fortecy XIX wieku w tej stronie miasta.
87. Ul. Karłowicza. (Nowe Miasto, pas wałowy. Od ul. Starościńskiej do ul. Cichej). Powstała po zniwelowaniu fortyfikacyj i otrzymała w r. 1909 nazwę „ul. Beutha”. Od 5. I. 1920 zwie się „ul. Karłowicza”.

*) Jan Karłowicz, urodził się 1836 r., umarł 1903 r., wybitny językoznawca polski, zajmujący się również badaniem zwyczajów ludowych, wydawca ogromnego „Słownika języka polskiego”. Pracował w Warszawie.

88. Ul. Stanisława Karwowskiego. (Św. Łazarz, wschód. Od ul. Łukaszewicza do ul. Kolejowej). Po zbudowaniu pierwszego przy niej domu w r. 1912 otrzymała nazwę „ul. Fichtego”. Od 5. I. 1920 zwie się „ul. Stanisława Karwowskiego”.