Strona:Nazwy ulic w Poznaniu.djvu/032

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

66. Ul. Graniczna. (Św. Łazarz, wschód. Od ul. Łukaszewicza do ul. Kolejowej z projektowanem przedłużeniem do toru kolejowego). Przejęta w r. 1900 z gminą św. Łazarską wraz z nazwą (Grenzstrasse). Tak nazywana, ponieważ zbliżona była częściowo do granicy gminy Św. Łazarz. Obejmowała pierwotnie także obecną ulicę Łukaszewicza, której nadano odrębną nazwę w r. 1909. Nazwa w brzmieniu polskiem ustalona 29. 8. 1919.
67. Grobla. (Stare Miasto, wschód. Od Wielkich Garbar do pl. Zjednoczenia). Teren Grobli otoczony był dwoma odnogami Warty i stanowił pierwotnie pastwisko. W wieku 15. założono tam na nasypie nowe przedmieście (przywilej Władysława Jagiełły). Niebawem zaludniło się silnie głównie ludnością rzemieślniczą. Przedmieście miało przez niejaki czas pewien samorząd pod jurysdykcją miasta. Około r. 1460 nazywano osadę już „Nową Groblą” (na starszej grobli stanęło Chwaliszewo). Niemcy, nie rozumiejąc znaczenia słowa, przezwali Nową Groblę „Graben”. Po polsku mówiono „Grobla”. Nazwę polską przywrócono z urzędu 16. 6. 1919.
68. Grochowe Łąki. (Śródmieście, północ. Od Tamy Garbarskiej do ul. Bóżniczej). Powstała w r. 1900 przy budowie rzeźni na dawniejszych łąkach zwanych w nowszych czasach „Dominikańskiemi” a w dawniejszych, od właściciela Groffa, członka znanej, starej rodziny patrycjuszów poznańskich, Groffowskiemi albo — przez pewne zniekształcenie — Grochowemi. Niemcy zwali ulicę tę „Południową” (w stosunku do rzeźni miejskiej), a równoległą po północnej stronie rzeźni „Północną”. Nazwa polska, zastosowana do dawnego określenia tych terenów, wprowadzona została 29. 8. 1919.
69. Ul. Grottgera. (Św. Łazarz, półn. zachód. Od ul. Ułańskiej do ul. Matejki). Powstała w r. 1903 i otrzymała nazwę ul. Liebiga (botanika). Od 15. 11. 1919 zwie się „ul. Grottgera”.

*) Artur Grottger, genjalny malarz i rysownik polski, urodził się 1837 r. w Małopolsce, umarł w r. 1867 we Francji. Wielki artysta i wielki patryjota, twórca nieśmiertelnych cyklów „Polonia” i „Litwa”, przedstawiających sceny z powstania styczniowego, oraz cyklu „Wojna” i i.

70. Ul. 27 Grudnia. (Nowe Miasto, centrum. Od ul. Gwarnej do placu Wolności). Powstała w początkach 19. wieku i zwana była ulicą Berlińską, ponieważ leżała na wielkim trakcie ku Berlinowi. Do r. 1869 obejmowała także obecną ul. Fredry, którą wówczas wyodrębniono. W dniu 29. 8. 1919 otrzymała historyczną nazwę „ul. 27 Grudnia”. W dniu 27 grudnia 1918 wybuchło w Poznaniu zwycięskie powstanie wielkopolskie przeciw Niemcom. Terenem pierwszej walki były głównie plac Wolności (przy Bazarze), ul. 27. Grudnia i ul. Fr. Ratajczaka (zdobycie bronionego przez Niemców prezydjum policji przy narożniku ul. 27 Grudnia i pl. Wolności). Po zwycięstwie powstańców na tych ulicach zdobycie Poznania postępowało już raźnem tempem. Cięższa walka wywiązała się jeszcze na