Strona:Nazwy ulic w Poznaniu.djvu/015

mają bowiem pierwszeństwo przed wszystkiemi innemi; nazw przypominających osiedla, dzielnice itp. jest w Poznaniu ściślejszym 48, i to wraz z Górą Przemysława, którą wymieniliśmy już przy nazwach osobowych. Według rzek i wód nazwano ogółem 14 jednostek topograficznych (Bocianka, ul. Cybińska i most Cybiński, ul. Kanałowa, ul. Mokra, Nad Bogdanką, ul. Nadbrzeżna, Nad Starą Wartą, Nad Wierzbakiem, ulica Stawna i pl. Stawny, ul. Strumykowa, ul. Warciana, ul. Wodna). Nazwy te zgęszczają się na wschodzie miasta, ale zachodzą w różnych dzielnicach.
 Wiele ulic zawdzięcza nazwy swe przyległym budowlom, w pierwszym rzędzie gmachom kościelnym i zakonnym (ul. Dominikańska, Filipińska, Franciszkańska, Jezuicka, Klasztorna, Kościelna, Pamiątkowa, pl. Bernardyński, pl. Karmelicki, pl. św. Krzyski, ul. Wieżowa, ul. Wszystkich Świętych, ul. św. Józefa, Św. Roch i most św. Rocha, ul. św. Wawrzyńca, ul. Ewangelicka, ul. Bóżnicza), przeważnie w Starem Mieście po obu brzegach Warty. Budynki wojskowe spowodowały następujące nazwy: ul. Artyleryjska, Kaponiera, ul. Koszarowa, ul. Oficerska, ul. Saperska, ul. Ułańska, ul. Wojskowa, ul. Taborowa; w kompleksie nazw wojskowych na północnym zachodzie św. Łazarza między ul. Grunwaldzką i ul. Wyspiańskiego leżą ponadto: ul. Marynarska, ul. Żołnierska, ul. Wojacka. Innym budynkom publicznym zawdzięczają nazwy: ul. Dworcowa i most Dworcowy, ul. Masztalarska, most Teatralny, ul. św. Marji Magdaleny, Pocztowa, Ratuszowa, Sieroca, Skarbowa, Solna, Starościńska, Szkolna, Za Bramką, Zamkowa. Inne budynki i znaki spowodowały nazwy następujących jednostek topograficznych: Bielniki, ul. Fabryczna, ul. Kolejowa, ul. Łazienna, ul. Mączna, Młyńska, Mostowa, Murna, Przemysłowa, Składowa, Strzałowa, Strzelecka, Szwajcarska, Węglowa, zaułek Katarzyński, ul. Zwierzyniecka, ul. Żórawia, Biała, Krzyżowa, Kuźnicza, Gołębia, Kozia, Jaskółcza (ta ostatnia dla analogji w kompleksie kilku starych nazw zwierzęcych). Wszystkich nazw zapożyczonych od pobliskich gmachów itp. jest 65. Jednostki te są oczywiście rozrzucone po całem mieście.
 Starą tradycję mają nazwy kierunkowe, według miejscowości, ku którym ulice biegną, lub też placów itp.; trudno je niekiedy oddzielić od nazw wziętych od budowli itp. Nazw takich, stosowanych głównie na peryferjach dzielnic miasta, liczymy 18: ul. Bukowska, Bydgoska, Głogowska, Golęcińska, Kluczborska (kolej), Marcelińska, Poznańska, Warszawska, Wrocławska, Wroniecka; Ku Cytadeli, ul. Łąkowa, ul. Rynkowa, Targowa, Towarowa, Wiankowa, Różana, Spokojna (cmentarz).
 Zbliżone do nich są nazwy określające przeznaczenie jednostki topograficznej lub jej położenie w obrębie całego miasta: ul. Ceglana, Owocowa, pl. Działowy, Stare Targowisko, Nowy Rynek, Stary Rynek, Wjazdowa, Wolnica, Ogród Zoologiczny (nieoficjalny); ul. Daleka, Graniczna, Ostatnia, Północna, Wspólna, al. Okrężna (razem 15).
 Cenne są nazwy charakterystyczne ulic: ul. Ciasna, ul. Długa, Dolina, ul. Głęboka, Górki, Kopanina, ul. Kręta, Niska, Piaskowa,