Strona:Mojżesz Mendelssohn.pdf/39

wania Ludwika XVI. z Cerfem Berr’em na czele usiłowali uzyskać polepszenie swej nieznośnej doli, udali się do Mendelssohna z prośbą, aby im wypracował memorandum. Mendelssohn nakłonił tedy sławnego historyka i radcę wojennego Fryderyka W. Krzysztofa Wilhelma Dohm’a, że ten wypracował w r. 1781. obronę pod tyt. „O spółecznej reformie żydów“, która się wielce przyczyniła do polepszenia bytu żydów nietylko we Francyi ale i w całej Europie.
 Najwcześniej okazały się zbawienne skutki tej obrony i w życie wprowadzone zostały w Austryi. Już bowiem w r. 1781, wydał cesarz Józef II. „Edykt tolerancyjny“, mocą którego żydom dozwolone było zajmować się rękodziełami, sztukami, naukami i rolnictwem. Otwarto dla nich najwyższe zakłady naukowe. Cesarz zezwolił na założenie i otwarcie żydowskich szkół elementarnych i normalnych (w których przy nauce usunięto wszystko, co się sprzeciwiało wierze mojżeszowej).
 Dekretem z d. 2. listopada 1781. r. nakazał szlachetny monarcha, aby żydów wszędzie uważano za „bliźnich“, również zakazał wszelkich ekscesów przeciw nim pod surową karą.
 Dekretem z d. 19. grudnia tegoż r. zniósł Józef II. cło osobiste, podwójne taksy sądowe, paszporty, nocne kartki i t. p. ograniczenia.