najlepszy przykład. Przez walkę z losem, której dość wysławić nie można, wydźwignął się z ponurej nocy nieświadomości; z mrocznej mgły przesądu wydostał się w świat jasnych myśli. Ale nietylko bogatą wiedzą, lecz także pięknym charakterem jaśniał w swoim narodzie jako pierwowzór, przezco zyskał wielkie poważanie i znaczenie.
∗ ∗
∗ |
W kwietniu 1772. r. zdarzył się następujący wypadek. Książę Mecklenburg-Swerin wydał rozkaz do żydów swojego kraju, wzbraniający grzebania trupów, jak to u żydów było zwyczajem, jeszcze nim były widoczne oznaki, po którychby z pewnością rozróżnić można zmarłych od pozornie nieżywych. Zrozpaczeni żydzi z powodu tego prawa udali się do „pobożnego pisarza“ w Berlinie z prośbą, aby na podstawie talmudu i zdania rabinów wypracował memorandum celem przekonania księcia, że rozkaz jego sprzeciwia się zasadom wiary.
Lecz grubo się zawiedli. Mendelssohn oświadczył im bez ogródek, że właśnie z żydowsko-religijnego stanowiska przyklasnąć musi temu zakazowi księcia. Lekarze udowodnili możliwość pozornie nieżywych a dla ocalenia życia ludzkiego wolno ominąć i najsurowsze przepisy religijne.
