Strona:Marcel Proust - Wpsc06 - Uwięziona 02.djvu/19

 P. de Charlus nie wspomniał nam, że od jakiegoś czasu — jak owi wielcy panowie z XVII wieku, którzy nie raczyli podpisywać, a nawet pisać swoich pamfletów — kazał sporządzać Mordowi plugawe i potwarcze notatki, wymierzone przeciw hrabinie Molé. Notatki te, rażące bezczelnością tych co je czytali, o ileż musiały być dotkliwsze dla młodej kobiety, odnajdującej w nich ustępy z własnych listów, cytowane dosłownie, ale w sensie, który mógł ją przywieźć do szaleństwa jako najokrutniejsza zemsta. Były zresztą tak zręcznie wsunięte, że nikt prócz niej nie mógł tego zgadnąć. Młoda kobieta przypłaciła to życiem. Ale w Paryżu — powiedziałby Balzac — wychodzi co dnia rodzaj mówionego dziennika, okrutniejszego niż inne. Ujrzymy później, że ta sama „mówiona prasa“ zniweczyła później potęgę niemodnego już Charlusa, i o wiele ponad niego wzniosła Morela, który nie był wart ani miljonowej cząstki swego dawnego protektora. Przynajmniej ta moda intelektualna jest naiwna i szczerze wierzy w nicość jakiegoś genialnego Charlusa i w niezaprzeczony autorytet głupiego Morela. Baron był mniej niewinny w nieubłaganych zemstach. Stąd z pewnością gorzki skurcz ust, którego fala zdawała się zalewać policzki żółcią, kiedy baron był w gniewie.
 — Myślałem niegdyś, podjął p. de Charlus, że pan, który znałeś Bergotte’a, byłbyś mógł, zwracając mu uwagę na próby tego młodego człowieka,