Strona:Maksymilian Jackowski - Ułomności nasze narodowe i społeczne oraz środki ku sprostowaniu tychże.pdf/8

wiele podobieństwa do organizmu narodu, to jednakże między warunkami żywota pierwszego a warunkami żywota drugiego ta zachodzi różnica, że dusza człowieka po pewnym przeciągu czasu opuszcza ciało według niezłomnych, przez Boga ustanowionych praw, gdy co do życia narodu prawa te są w całéj rozciągłości zależne od dochowania wierności objawionéj idei, którą ucieleśnić jest narodu posłannictwem; im przeto naród jest więcéj wiernym swéj idei, tém dłużéj żyje i odwrotnie, albowiem ma on niespożytą siłę, którą z samego siebie czerpać winien dla przedłużenia swego żywota. Nauki, sztuki, przemysł, rolnictwo, — słowem, — cywilizacya, nie są zdolne zachować narodu od śmierci, jeżeli ten odstąpi od swéj idei, albowiem wszystko to, co ręka ludzka stworzyła i wzniosła, ręka téż ludzka obalić może i zburzyć. Widzimy, że najpotężniejsze starożytności narody, których świetnéj cywilizacyi ruiny po dzisiajsze zdumiewają czasy, upadły, gdy od swéj odbiegły idei, a wszelkie wysilenia materyalne nie zdołały ich zachować przed zniszczeniem czasu, który je rozłożył i strawił.
 Jak narody nie powstały z przebiegu wypadków, ale są powołane do życia przez Boga, tak téż swych znamion czyli narodowości nie są mocne samowolnie zmieniać, albowiem to, co im jest nadane z góry, święcie przechowywać powinny a świętokradzką ręką zdzierać im tego nie wolno. Lubo są epoki w życiu narodów, w których puls ich pierwiastka słabnąć zaczyna, to jednakże rozpaczać, ani powątpiewać o jego życiu się nie godzi, odżyje