Strona:Maksymilian Jackowski - Ułomności nasze narodowe i społeczne oraz środki ku sprostowaniu tychże.pdf/251

lizacyi materyalnéj narodowéj nie jest, jak widzimy, rzeczą niepodobną, ma ono swe trudności, które w wyobrażeniach naszych napotyka, lecz i te ustąpić muszą, gdy poważnie myśleć zaczniemy, ale kiedy do tego przyjdzie?.............. Wiem, że obecnie myśl podobnéj asocyacyi do utopii policzoną zostanie; przerazi ona jednych, jako prowadząca do komunizmu, uznają ją za niepraktyczną drudzy, jako niezgodną z duchem czasu, bo dzisiaj kredytu potęgę uznają za większą, niż gotowego kapitału; od czego są akcye, powiedzą inni, jest to sposób, który wielkie przynosi rezultaty we wszystkich ucywilizowanych krajach, a ci, którzy widzą rodzaj przemysłu w teatrach amatorskich, zabawach i t. d., ci na seryo zaprotestują i zawołają chórem: a przecież przemysł u nas kwitnie; będzie i takich wielu, którzy, przyzwyczajeni być prowadzonymi na pasku przez cywilizacyą obcą, obejrzawszy się dokoła a nie znalazłszy nigdzie podobnéj zastósowania myśli, powiedzą: gdyby to było możliwe, próbowanoby już tego gdzieindziéj. Włosi wprawdzie wyrzekli się na jakiś czas cygar, ale to z narodowych, a nie ekonomicznych względów; to lepiéj nie żyć! krzykną nareszcie namiętni palacze, — jak odmawiać sobie wszystkiego..... Pomimo wszelkiéj opozycyi, jakaby przeciw téj myśli wystąpić mogła, to wszystkie jednakże zdania w jednym punkcie się zejść i na ten pewnik ekonomiczny zgodzić muszą: że oszczędność jest zbiornikiem, w którym przy obiegu kapitałów te, które od potrzeb produkcyi pozostają, gromadzą się i przechowują w celu użycia ich nie na zbytek, lecz do pobudzenia nowéj produkcyi. Bądźmyż tedy konsekwentnymi, pracujmy umiejętnie, oszczędzajmy rozumnie, a stworzą się kapitały, któremi dźwignąć zdołamy przemysł i cywilizacyi materyalnéj nadać piętno narodowe.