Strona:Maksymilian Jackowski - Ułomności nasze narodowe i społeczne oraz środki ku sprostowaniu tychże.pdf/215

cywilizacyi pogodzić; a jednakże jest to prawdą, że bez pewnéj obojętności na te drobnostki światowe nie można godnie żyć, ani spokojnie umierać. Zmysłowa nasza odwaga, nie syta wrażeń, lekceważy życie, wyludnia kraj, wyprowadza przy każdéj sposobności w dalekie strony młodzież i stawia ją w obcych szeregach; — z jéj nieustraszoności, znanéj w całym świecie, odnoszą korzyści obce narody, a naszéj ojczyznie przynosi ona obecnie klęskę, bo pozbawia ją synów. Że tak wielki zasób téj odwagi na wszystkie rozlewa się strony bez żadnéj dla kraju korzyści, pochodzi to ztąd, iż niż łącząca ją z duchową jéj siostrą zerwana i że pod względem siły dwa te czynniki w nierównym stoją do siebie stosunku. Kiedy napięta sprężystość odwagi zmysłowéj wytęża się swą siłą, zasoby odwagi duchowéj skromne są i słabe. Téj odwagi duchowéj, która przed spełnieniem jakiegobądź społecznego, czy narodowego czynu pobudza do zaofiarowania tegoż czynu w duszy człowieka i wzmocnienia go wewnętrzną siłą, odwagi któréj nie chodzi o rachuby osobiste, która nie pragnie pochwał, nie obawia się sądów przeciwnych, a która występuje do walki w obronie prawdy, ojczyzny i bliźnich, — téj odwagi nader u nas mało. A kiedy wnikniemy w rzecz głębiéj, to trudno zataić, że nam zbywa na odwadze kochania ojczyzny tą cichą z gorącą miłością, dla któréj wszelkie poświęcenie nie jest za wielkie; że nie mamy odwagi do nieustającego dopominania się o nasze narodowe prawa; że nie mamy odwagi do wytrwania w pracy, do zaprowadzenia oszczędności a wyrzeczenia się zbytku; że, w ogóle wszystkie nasze strony wziąwszy, nie mamy odwagi do pokonania złych skłonności i wyrzeczenia się błędów a wstąpienia na drogę niepożytych, wypróbowanych zasad.
 Jedném z pierwszych naszych usiłowań być powinno