narazilibyśmy się jeszcze, że odepchnąłby nas Bóg, który, zaglądając w tajniki duszy naszéj, dostrzegłby na dnie jéj przewrotności i obłudy plamy.
Lubo praca jest głównym czynnikiem życia nietylko każdego człowieka, ale i narodów, nadto i całéj przyrody, to jednakże, ażeby praca w stosunkach narodowych i społecznych osięgła zamierzony skutek, musi być wszechstronną, umiejętną i dobro kraju wspierającą, a owoce jéj na rozumne i szlachetne cele mają być użyte. Jeżeli zaś praca nie nosi w swém wnętrzu żadnych wyższych pobudek, ni wskazówek, a dobro kraju służy jéj tylko za godło, po za którém interes całego narodu, nie utrzyma organizmu jego w porządku i sile, albowiem tu podnosi się tylko materyalna strona ludzi, a gdzie ona rej wiedzie, tam niknie z duszy wyższy cel sprawy a rozpościerają się natomiast widoki osobiste, które wprowadzają w szranki niezgodę i nienawiść. Od takiéj walki odwraca się Bóg, a wtenczas uderzają na siebie namiętności niski i toczą bój zażarty, gdy tymczasem ojczyznę opuszczoną, rozterkami własnych jéj synów ubezwładnioną opanowywa siła obca. W całéj téj grze materyalizmu i prywaty bywa miłość ojczyzny przez egoizm wyzyskiwaną.[1]
Jak w utylitarny sposób pojmowana religia i w samém rdzeniu myśli Boskiéj skrzywiona, tak téż i owładnięta egoistycznym materyalizmem praca nie ma téj moralnéj sprężystości i siły, jaka do podźwignięcia narodu i kierowania jego losami jest niezbędną. Miłość ojczyzny, aby była tak gorącą,
- ↑ Że takie pojęcia i przekonania o pracy, któréj złoty cielec jest bożyszczem, nie są teoretycznemi ogólnikami, ale że są z rzeczywistości zdjętemi prawdy, tego oczywistym dowodem są pożałowania godne obecne wypadki we Francyi.
