Strona:Maksymilian Jackowski - Ułomności nasze narodowe i społeczne oraz środki ku sprostowaniu tychże.pdf/15

bić kroku, któryby nie przyniósł państwu korzyści, nie uczynić nic dla ujarzmionéj narodowości, coby jéj nie pozbawiało coraz więcéj szczepowego jéj charakteru. Ażeby charakteru tego nie narażać na tak niebezpieczny uszczerbek, należy nie żądać niczego więcéj od rządzących, jak tylko tego, czego domagać się służy prawo, albowiem stósunek, nie oparty na podstawie wzajemnéj ufności, którego granice nie określone, elastyczne, wedle widoków rządzących i ich rachub rozszerzają się lub ścieśniają, jest nader śliski; utrzymanie równowagi w takim stósunku, którego jednak strona prostuje się do opozycyi, a druga chyli do uległości, wymaga niepospolitego taktu i bystrości. Opozycya sama, już z natury swéj draźniąca i gorączkowa, napręża strony i zerwaniem grozi, stanowczość jéj przeto powinna być rozwagą miarkowana, a zręcznością gładzona, o ile bowiem opozycya, stawająca w obronie praw narodowych, należycie uzasadniona, musi być uznana za słuszną i sprawiedliwą jako oparta na podstawach legalnych, o tyle opozycya niezręczna, szorstka draźni rządzących, mnoży tylko trudności i zatargi między stronami. Poszanowanie tak prawu, jak i rządzącym oddane być winno, uległość atoli musi mieć pewne granice, pochyłość bowiem, dana jéj już z natury, zgiąćby ją mogła do serwilizmu, który, korząc się w prochu przed majestatem rządzących, otrzymuje w zamian łaski a z niemi w parze — wzgardę.
 Oddając wszakże z jednéj strony poszanowanie prawom krajowym, powinniśmy z drugiéj upomnieć się także o dotrzymanie słusznie przynależnych nam praw narodowych, a mianowicie prawa języka, o przeprowadzenie którego tak mocno posłowie nasi na sejmie pruskim się dopominali, a które przez lat parę popieraliśmy wprawdzie z zapałem, lecz, niestety! bez wytrwałości. A jednakże język jest to jedyny zabytek, je-