Strona:Maksymilian Jackowski - Ułomności nasze narodowe i społeczne oraz środki ku sprostowaniu tychże.pdf/119

język nowy, który pochłonie nasz polski, po którym jednakże, gdyby każda narodowość pożyczoną swą własność odebrać zechciała, śladuby nie pozostało. Czas wielki, ażeby uczeni nasi wzięli tę zagrożoną językową sprawę pod rozwagę i położyli koniec téj klęsce, jaka grozi naszemu językowi, a z którego upadkiem przestaniemy być Polakami.
 Wychowanie domowe obce obala obyczaje religijne, nawet, jeżeli one są zarazem i narodowemi. Znosi ono między ludem wiejskim staropolskie powitanie, zaczynające się od podniesienia chwały Chrystusa Pana, a zaprowadza cudzoziemskie „dzień dobry.” A jednakże wyrażenie „Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus” jest wzniosłą oznaką, po jakiéj poznaje się między sobą nasz lud, że jest katolickim i polskim, która mu przypomina jego religią i wdzięczność, jaka się jego Odkupicielowi Zbawcy należy. Te względy, jakkolwiek są arcydoniosłe, nie wstrzymują atoli w zapędach systemu domowego wychowania obcego, który wywraca wszystko, co tylko nosi na sobie cechę narodową. Do tych cech należy policzyć cześć i uszanowanie dla rodziców i starszych, która-to cnota w narodzie naszym religijnym, według przykazań Boskich wychowanym, skromnością swą zdobiła wiek młodzieńczy a spokojem i błogosławieństwem wieńczyła dojrzały. I tę cechę zaciera wychowanie domowe obce, a zaszczepiając egoizm, zobojętnia wszelkie szlachetne uczucia, wlane w czystą duszę dziecięcia, a zwalniając wędzidła miłości własnéj i samolubstwa, wbija w zarozumiałość, która nie zna granic, nie poważa doświadczenia, ni téż nie szanuje rodzicielskich nauk i przestróg. Iluż to nieszczęść, boleści i smutku błędne te teorye obce stały się u nas przyczyną? Rodzice, wychowujący według nich swe dzieci, gotują im zgubę a sobie boleść i zmartwienie, napróżno w chwilach rozprzężenia sięgają