Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/680

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

i t. p.; w połączeniu z innemi spójnikami tworzy spójniki złożone, np.: pomimo, że, mimo, że = chociaż; dlatego, że = ponieważ; chyba, że = chyba; dość, że = krótko mówiąc i t. p.

Żeberko, zdr. od Żebro; w bot., wiązka naczyniowa w liściu roślinnym, jako ostatnio rozgałęzienie łodygi, żyłka (fig.); w lm., w szmuklerskiej robocie: guziki i pętelki do zapinania żupana.

Żebernyp. Żebrowy.

Żebracki, Żebraczy, właściwy żebrakowi, należący do żebraka, nędzny, ubogi, biedny.

Żebractwo, stan, żywot żebraczy, żebranina; zbior., żebracy.

Żebraczek, mały żebrak.

Żebraczka, kobieta żebrząca, żyjąca z jałmużny.

Żebraczyp. Żebracki.

Żebraczyna, nędzny, godny pogardy żebrak.

Żebraczysko, nędzny, obrzydliwy, wstrętny, natrętny żebrak.

Żebrać, Żebrzeć, prosić o wspomożenie, o jałmużnę, żyć z jałmużny; przen., prosić, błagać o co pokornie, uniżenie, z zapomnieniem godności osobistej.

Żebrak, człowiek żebrzący, żyjący z jałmużny, nędzarz, ubogi.

Żebranina, żebranie, proszenie o jałmużnę; żywot żebraka, stan żebraczy; to, co uzyskano z żebrania, jałmużna wyżebrana; chodzić po ż-ie = żebrać.

Żebrany, otrzymywany przez żebranie: chodzić po ż-ym chlebie = żebrać, żyć z jałmuźny.

Żebro, kość łukowato wygięta, przytwierdzona do kolumny pacierzowej, wszystkie żebra razem tworzą klatkę piersiową, osłaniającą płuca i serce (f.); trafić kogo pod piąte ż. = trafić w serce, przen., dotknąć do żywego; ż. powrozowe = jeden ze skrętów powroza; w bot., ż. czartowe = roślina skabioza, której korzeń wygląda jakby ugryziony; w budown.p. Żebrowanie.

Żebropław, zwierzę z wielkiej gromady jamochłonów tejże nazwy, odznaczających ś. tym, że wzdłuż ich ciała ciągnie się ośm żeberek utworzonych każde z szeregu orzęsionych płytek, za pomocą których ś. poruszają (f.).

Żebrować, prosić o jałmużnę, żebrać; prosić, błagać, zaklinać pokornie; nacinać w drzewie, w kamieniu podłużne wgłębienia.

Żebrowanie, w budown., biegnące po sklepieniu gotyckim łuki, przecinające ś. w jednym punkcie, zw. kluczem sklepienia (fig.).

Żebrowato, przysł., w kształcie żeber, na podobieństwo żeber.

Żebrowaty, mający kształt żeber, podobny do żeber.

Żebrowień, ryba koścista, skrzelowata, brzuchopłetwa, sumowata.

Żebrownik, roślina z rzędu paproci równozarodnikowych, rodziny paprociowatych (fig.).

Żebrowy, odnoszący ś. do żeber.

Żebry (-ów), żebranina, żebranie.

Żebrzećp. Żebrać.

Żebrzyca, roślina koprownik.

Żeby, spójn., łączący