Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/640

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

poznanie ś. z kim, zaznajomienie ś. z kim: zabrać z kim znajomość; osoba znajoma, osoba, z którą ś. ma stosunek towarzyski: mieć dużo z-i.

Znajomy, znany, wiadomy; rzecz., mężczyzna, znany komu, z którym ma ś. stosunek towarzyski.

Znak, to, co służy do znaczenia czego, do odróżniania czego od innych podobnych przedmiotów, po czym co poznajemy, domyślamy ś. czego, cecha, piętno: kłaść, malować, kreślić, wycinać, wyrzynać, wypalać, haftować, wyszywać znak na czym; z. na bieliźnie = litery, monogram a. herb; z. nad sklepem, zakładem przemysłowym, instytucją i t. p. = szyld, napis, podający nazwisko właściciela a. wymieniający towary, zawarte w sklepie; z. krzyża świętego = krzyż wyobrażony, przeżegnanie ś.; zajazd pod z-iem Murzyna = pod godłem, wymalowanym na szyldzie; okazanie zewnętrzne, co ś. myśli, czuje, czego ś. pragnie i t. p., dowód: na z. przyjaźni, zgody; oznaka zewnętrzna: nie dawać z-u życia = być jak umarły, przen., nie dawać wiadomości o sobie; sposób porozumiewania ś. jakimś giestem, skinieniem i t. p.; chorągiew, sztandar: walczyć pod z-iem orła i pogoni; pułk, oddział wojska: służyć pod z-iem hetmana wielkiego koronnego = pod jego dowództwem; towarzystwo z-u husarskiego, pancernego; godło, pod którym ś. walczy, cel ideowy walki, pracy: walczyć pod z-iem krzyża, pod tym z-iem zwyciężysz; hasło wojenne: wodzowie dali z. do boju; z. rodzimy na ciele = plamka, znamię, znajdujące ś. na ciele ludzkim od urodzenia; cud; zapowiedź, wróżba, przepowiednia: to dobry, zły z.; kopiec graniczny; cecha, piętno; mieć na czole z. potępienia, hańby; z. zodjakalny = jeden z 12-tu gwiazdozbiorów zodjaku: z. Barana, Lwa, Byka, urodzić ś. pod z-iem Wodnika i t. p.; w gram., z. pisarski, z. przestankowy = znak, używany w ortografji dla oznaczenia stosunków między wyrazami w zdaniu oraz zdaniami (kropka, dwukropek, średnik, przecinek, myślnik i t. p.); ani z-u = ani znać, ani śladu, nic nie pozostało po czym; do z-u = do szczętu, ze wszystkim; dla z-u = napozór, niby to; dać ś. komu we z-i = dokuczyć mu, dopiec mu, dać mu ś. poznać w sposób przykry.

Znakologja, żart., zabawne, np. wskutek nieprzestrzegania prawideł ortograficznych, napisy a. potworne rysunki na szyldach.

Znakomicie, przysł., bardzo znacznie, znakomitym sposobem, wyśmienicie, świetnie, wybornie.

Znakomitość, cecha tego, co jest znakomite; osoba znakomita.

Znakomity, znaczący, znaczny; sławny, słynny, znany, znamienity; wyborny, wyśmienity, przedni, świetny.

Znakować, kłaść znaki na czym, znaczyć, cechować, piętnować co; używać znaków do wyrażania jakich zjawisk a. czynności, np. w naukach matematycznych lub przyrodniczych; wyrażać, oznaczać co; zostawiać ślad, znak po sobie; z. ś., być znakowanym; z. ś. jakim herbem = używać go, pieczętować ś. nim.

Znakowanie, rzecz. od Znakować; w rozmaitych działach nauk używanie pewnych umówionych lub wprowadzanych znaków: pierwszych liter a skróceń, zamiast całych nazw.

Znakowy, wyrażający jakąś myśl, symboliczny, figuralny: pismo z-e.

Znakówka, młot z literami do wybijania znaków na balach drzew-