Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/610

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Ziarnko, Ziarenko, zdr. od Ziarno; w bot., z. pyłkowe = jedna z komórek, otoczonych podwójnemi błonkami, z których składa ś. pyłek kwiatowy.

Ziarnkowaty, podobny do ziarnka a. do ziarnek, nierówny, niegładki, chropowaty.

Ziarnkowy, odnoszący ś. do ziarnka a. do ziarnek.

Ziarno, owoc jednonasienny, nie pękający, powstający ze słupka; wytwór owocu, z którego powstaje nowa roślina; zbior., wielka ilość ziaren, zwłaszcza zbożowych, zboże; przen., zaród, zawiązek, początek, zarodek: z. niezgody, nienawiści; waga, gran; trafiło ś. ślepej kurze z. = udało ś. przypadkowo.

Ziarnojad, ptak wróblowaty z rodziny łuszczaków z grubym dziobem, szerokim u nasady.

Ziarnojady, karmiące ś. ziarnem.

Ziarnonośny, wydający ziarno; zbierający ziarna, noszący ziarna.

Ziarnopłon, roślina zielna z rodziny jaskrowatych, pszonka.

Ziarnorodnyp. Ziarnonośny.

Ziarnować, Ziarnić, dzielić na ziarna, wyrabiać w kształcie ziarna, nadawać kształt ziarna; w chem., dzielić metal na drobne cząstki w kształcie ziarna, lejąc go po roztopieniu na wodę.

Ziarnowato, przysł., nakształt ziarna a. ziarn, chropowato.

Ziarnowaty, mający kształt ziarna, podobny do ziarna.

Ziarnowiec, owad z rzędu tęgopokrywych.

Ziarnowłos, rodzaj grzybka włóknistego.

Ziarnowy, odnoszący ś. do ziarna, właściwy ziarnom.

Ziarnożer, zwierzę, żywiące ś. ziarnem.

Ziarnówka, drzewko a. krzew, wyrosłe w szkółce z nasienia, z ziarna.

Ziąb, uczucie zimna, nocny chłód, mróz; dreszcz, poprzedzający gorączkę w chorobach.

Ziąbnąć p. Ziębnąć.

Zidealizować, przedstawić idealnie, wyidealizować.

Zidjocieć, stać ś. idjotą, zgłupieć, stracić rozum.

Ziejka, rodzaj małża.

Ziele, w lm. Zioła, nazwa niewielkich roślin, o łodygach zielnych, niedrzewiastych, zielonych, usychających po roku a. dwuch; angielskie z. = owoce drzewa, zwanego mirtem korzennym, używane do przypraw kuchennych i na lekarstwo; jaskółcze z.p. Glistewnik; świętojańskie z.p. Dziurawiec; tatarskie z.p. Tatarak; nasienie, plemię; przen., to, co jeszcze zielone, niedojrzałe, co jest w zawiązku, w zarodku; złe z. = zły człowiek, złośliwiec, niegodziwiec; zbiór., zbiór roślin zielnych, np. chwastów; zbiór przypraw kuchennych, składających ś. z części roślinnych, np.: pieprz, angielskie ziele, bobkowe liście i t. p.; części roślin, używano jako lekarstwo; lekarstwo roślinne.

Zieleniak, gatunek starego wina; choroba oka, polegająca na tym, że soczewka przybiera kolor zielony a. błękitny.

Zieleniarka, kobieta, sprzedająca warzywa i jarzyny.

Zielenica, roślina z gromady wodorostów, z klasy zielenicowatych (fig.).

Zielenicowate, klasa roślin z gromady wodorostów.

Zielenić, malować na zielono, czynić zielonym, walać czymś zielonym; okrywać zielonością; z. ś., barwić ś. na zielono, zielonym ś. stawać; zielonym ś. wydawać, pokrywać ś. zielonością.

Zieleniec, miejsce, pokryte zie-