Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/587

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Zdębieć, stać ś. twardym, jak dąb, zesztywnieć, przerazić ś., przestraszyć ś.; zadziwić ś. mocno.

Zdjąćp. nied. Zdejmować.

Zdjęcie, rzecz. od Zdjąć; z. fotograficzne, kinematograficzne = klisza fotograficzna a. kinematograficzna z odbiciem przedmiotu.

Zdjęty, którego zdjęto, sfotografowano, wyrysowano; jak z krzyża z. = osłabiony, zmęczony, znękany.

Zdłabić (się), Zdławić (się), dławiąc zadusić (ś.), zadławić (ś.).

Zdłubać, dłubiąc zrobić co, zepsuć, dłubiąc zrobić co niedołężnie.

Zdłużać, robić dłuższym, wydłużać, przedłużać; wyciągać.

Zdmchiwać, dok. Zdmuchnąć; dmuchnąwszy spędzić, zrzucić z czego; dmuchnąwszy zgasić; porywać, kraść.

Zdoba, ozdoba.

Zdobiciel, ten, który zdobi; ozdobiciel, upiększyciel; panegirysta.

Zdobić, czynić piękniejszym; ukraszać, upiększać, służyć ku przyozdobienia czego; przen., upiększać pod względem moralnym, czynić zacniejszym, cenniejszym; przen., przedstawiać słowami piękniejszym, niż jest wistocie, okraszać zmyśleniami, barwić; z. ś., być zdobionym, przyozdobionym, stroić ś., upiększać ś.

Zdobina, rodzaj owadu dwuskrzydłego.

Zdobnictwo, sztuka piękna w zastosowaniu do rzemiosła, jako to: ornamentyka, malowidła ścienne, wyrzynanie W deseń, inkrustacja, intarsja, malowanie na drzewie, szkle, porcelanie i t. p.; przyozdabianie.

Zdobniczy, odnoszący s. do zdobnictwa a. zdobienia.

Zdobnie, przysł., ozdobnie, z piękną ozdobą, z wielu ozdobami.

Zdobnik, szlak a. gzyms przyozdabiający.

Zdobność, właściwość tego, co jest zdobne; ozdobność, przyozdobienie

Zdobny, pięknie ozdobiony, ozdobny, nadobny, piękny.

Zdobrzeć, udobruchać ś, ochłonąć z gniewu, ułagodzić ś., złagodnieć; mieć ś. lepiej.

Zdobycz, to, co zdobyto na kim, przedmioty, rzeczy zdobyte, łupież, łupy, kraj zdobyty.

Zdobyczny, dotyczący zdobyczy, który zdobyto, pochodzący ze zdobycia.

Zdobyćp. nied. Zdobywać.

Zdobytekp. Zdobycz

Zdobyty, który zdobyto; kraj z. = zawojowany, zajęty przez nieprzyjaciela.

Zdobywać, dok. Zdobyć; zdobywszy zabierać; zajmować, ujarzmiać, podbijać; brać jako zdobycz, łupy, brać do niewoli; z. co skąd = otrzymywać, wydobywać, dostawać gwałtem; z. ś., brać ś. razem, by co uzyskać. dokazać, wskórać; z. ś. na co, usiłowaniem, trudem dawać co a. dochodzić do czego, otrzymywać, osiągać, uzyskiwać.

Zdobywca, człowiek, który co zdobywa a. zdobył, zwycięzca.

Zdobywczy, służący do zdobyczy; zdobywający, ujarzmiający, podbijający co, usiłujący coś zdobyć.

Zdoić p. nied. Zdajać.

Zdolnie, przysł., ze zdolnością wrodzoną, zdatnie, ze znajomością rzeczy; zręcznie, zwinnie.

Zdolność, przymiot cielesny lub (częściej) duchowy, dzięki któremu możemy, umiemy coś zrobić; łatwość pojęcia, łatwość wykonania, zdatność, talent, umiejętność, przydatność do czego.

Zdolny, posiadający zdatność do czego, umiejący coś zrobić umiejętnie, dokładnie, zdatny; pojmujący szybko, rozumny.

Zdołać, móc coś zrobić, mieć