Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/545

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Zastaćp. nied. Zastawać.

Zastalać, dok. Zastalić; zahartowywać na stal; przen., zakrzepiać, zatwardzać, zakamieniać.

Zastałość, to, co ś. zastało, własność tego, co jest zastałe; zacofanie, konserwatyzm.

Zastały, który stanął a. stoi długo nieruchomie, który się długo utrzymuje, będący ciągle w dawnym stanie; zastarzały, nie zdatny do użytku; zacofany, przestarzały.

Zastanawiać, dok. Zastanowić; zatrzymywać w biegu, zahamowywać, tamować; z. kogo, zwracać na siebie czyjąś uwagę, dawać do myślenia komu, zadziwiać. zdumiewać; z. ś., zatrzymywać ś., stawać; z. ś. nad czymś, rozważać co, roztrząsać w myśli, zatrzymywać nad czymś uwagę, zadziwiać ś., zdumiewać ś.

Zastanowićp. Zastanawiać.

Zastanowienie, rzecz. od Zastanowić; uwaga, zwrócona w pewnym kierunku, skupiona na pewnym przedmiocie, rozważanie, rozwaga, refleksja.

Zastarzałość, właściwość tego, co jest stare; własność tego, co ś. bardzo zakorzeniło, dawność.

Zastarzały, z wątlały od starości; przedawniony, wyszły z użycia; przestarzały; zadawniony, zakorzeniony przez starość.

Zastarzeć, zwątleć od starości, przedawnić ś., wyjść z użycia; zakorzenić, zadawnić ś.

Zastaw, rzecz, przedmiot, ruchomość a. nieruchomość, dane dla zabezpieczenia pożyczonych od kogo pieniędzy: dać co w z., wziąć pożyczkę pod z. czego, wywykupywać z.; przen., rękojmia, zapewnienie, zabezpieczenie.

Zastawa, to, co dragą rzecz przegradza, zasłania, broni; zasłona, obrona, odpór; załoga, garnizon; zakładnik; dobra nieruchome, zahipotekowane wierzycielowi dla zabezpieczenia pożyczki; naczynia i sztućce stołowe.

Zastawać, dok. Zastać; przybywszy do kogo, znajdować na miejscu osobę a. rzecz, dla której ś. przybyło; zdybywać, przydybywać kogo na jakim uczynku, niespodziewanie znachodzić gdzie kogo a. co; z. ś., zaczynać ustawać; psuć ś. od zbyt długiego stania i cierpnąć, sztywnieć od stania.

Zastawcap. Zastawnik.

Zastawczyni, forma żeńska od Zastawca.

Zastawekp. Zastawka.

Zastawiać, dok. Zastawić; stawiać co w tyle czego, za czym; stawiać co przed czym; przystawiać: z. kocieł, garnek na ogień; stawiać, zakładać, zarzucać: z. sieci, sidła; stawiąc zapełniać: z. pokój meblami, stół półmiskami; tak ustawiać co przed czym, że nie można dojść, dostąpić; zabarykadowywać: z. drzwi meblami; hamować, zatrzymywać, powstrzymywać, wstrzymywać: z. wodę w upuście zastawką; z. kogo czym, zasłaniać, chronić, strzec od uderzenia, od ciosu, od nieszczęścia, od niebezpieczeństwa, od przykrości; dawać w zastaw dla otrzymania pożyczki: z. kosztowności w lombardzie, papiery procentowe u bankiera, z. dobra; z. ś., być zastawianym; zasłaniać ś. czym, ukrywać ś. za czym dla obrony; bronić ś.; przen., przytaczać co na swoję obronę, wymawiać ś., ekskuzować ś.; z. ś. szablą, szpadą = zasłaniać ś.; z. ś. komu, czemu, przeciw komu, przeciw czemu, opierać ś., sprzeciwiać ś.; z. ś. za kogo, za co, o kogo, o co, stawać w czyjej obronie, ujmować ś. za kim, za czym; zatrzymywać ś., stawać.

Zastawidło, tama, zastawka, stawidło, szluza.