Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/408

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

; odlot jesienny ptaków; przen., bajeczna kraina szczęśliwości, leżąca gdzieś niezmiernie daleko.

Wyrajać, dok. Wyraić; wyswatać kobietę; w. ś., o kobiecie: wyswatać ś.

Wyrajaćp. nied. Wyroić; rojąc układać coś w myśli, wymarzać; roić co, wyobrażać sobie coś nie istniejącego za pomocą wyobraźni; w. ś., o pszczołach: wylatywać rojem z ula dla szukania nowego siedliska; wychodzić, wybiegać, wywędrowywać tłumnie; o płynach: odbywać fermentację.

Wyrak, małe zwierzę ssące z rzędu małpiątek, z rodziny tejże nazwy, o oczach bardzo dużych i długich nogach tylnych, skaczące (fig.); w lm., rodzina zwierząt ssących z rzędu małpiatek.

Wyraniać, dok. Wyronić; upuszczać, pozwalać wypadać; tracić przez wypadnięcie; wytrącać z miejsca, wybijać; w. ś., wypadać, wyskakiwać z miejsca.

Wyranżerować, odrzucić coś, jako niezdatne a. mniej zdatne do użytku, wybrakować.

Wyranżerowany, wybrakowany, nie posiadający już zalet, jakie miał dawniej i dlatego mniej ceniony.

Wyrastać, dok. Wyrosnąć, Wyróść; rosnąc, wydostawać ś. z ziarna w postaci rośliny; ukazywać ś. na roślinie, jako jej część, np. o liściach, kwiatach, pędach itp.; ukazywać ś. podnosząc ś. ponad poziom czego; o ludziach: nabierać wzrostu, wychodzić z lat dziecięcych, młodzieńczych; w. z sukni = rosnąć tak, że dawna suknia staje ś. już za krótka, za ciasna; żart., w. z krótkich majteczek = dojrzewać duchowo.

Wyraszczać, dok. Wyrościć; sprawiać, że co wyrośnie; czynić pretensje; dawać początek czemu, pochodzić.

Wyratować, wyrwać z niebezpieczeństwa, ocalić.

Wyraz, obraz, wyobrażenie, wizerunek; znak, wyciśnięty na czym, piętno, wycisk, odcisk; obraz jakiego przedmiotu a. zjawiska, odbity w duchu człowieczym; odbicie wewnętrznego nastroju duchowego człowieka w układzie jego rysów, w giestach, w brzmieniu głosu, w oczach i t. p.; grupa dźwięków, wydanych przez organy mowy człowieka, a oznaczających pewne pojęcie, słowo; wyobrażenie tych dźwięków na piśmie; w mat., wielkość algebraiczna, wyrażona literami, w której niema znaku + ani —.

Wyrazićp. Wyrażać.

Wyrazistość, własność tego, co jest wyraziste, jasność, dobitność.

Wyrazisty, posiadający silny wyraz, wyrażający postacią swoją moc ducha: w-e rysy.

Wyraźnie, Wyraziście, przysł., jasno, dokładnie, dobitnie, otwarcie; dosadnie, bez żadnych ogródek; mówić w. = wymawiać wyrazy należycie.

Wyraźność, dokładność, jasność, dobitność, dosadność.

Wyraźny, łatwy do rozeznania, do rozróżnienia, jasny, widoczny, oczywisty, z łatwością podpadający pod zmysły; mający moc wyrażenia, dobitny; dosadny, przemawiający do duszy; rozkaz w. = nie pozostawiający wątpliwości; pismo w-e, rękopis w. = napisany wyraźnie, czytelny.

Wyrażać, dok. Wyrazić; wyobrażać, przedstawiać co w formie materjalnej, w kształtach zmysłowych, czynić obraz czego malowany a. rzeźbiony i t. p.; wyciskać, wytłaczać na czym jakiś znak, kształt, piętno itd.; przed-