Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/261

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

szego stopnia posunięty: w-e kłamstwo, w-y łotr, oszust i t. p.

Wierzba, drzewo dwuliścieniowe z rodziny wierzbowatych, istniejące w wielu gatunkach: w. krucha, w. długolistna, w. płacząca, w. iwa, w. koszykarska i in. (fig.); gruszki na w-ie = obietnice a. nadzieje, które nie mogą ś. ziścić.

Wierzbina, drzewo wierzby, zwłaszcza młodej; zbiór wierzb; drzewo z wierzby.

Wierzbiniak, motyl z rodziny drzewiniaków, z podrzędu miernikowców.

Wierzbinec, gaik wierzbowy.

Wierzbowate, rodzina roślin drzewiastych z rzędu wierzbowych.

Wierzbowiec rusałka, motyl z rodziny południc, z podrzędu motylowców.

Wierzbowy, odnoszący ś. do wierzby, zrobiony z wierzby; w lm., w-e, rząd roślin z szeregu rozdzielnopłatkowych.

Wierzbówka, roślina zielna, trwała z rodziny wiesiołkowatych (fig.); w. białka = motyl z rodziny brudnic z podrzędu prządkówek.

Wierzch, strona przedmiotu, zwrócona ku górze, przeciwna spodowi, wierzchołek, szczyt; strona zewnętrzna, powierzchnia, powierzchowność, zewnętrzność; o miarach: to, co wystaje ponad brzegi, czub, naddatek; najwyższa władza, władca najwyższy; być na w-u = zwyciężać, pokonywać kogo; moje na w-u = zwyciężyłem, okazało ś., że mam słuszność; w. brać nad kim = brać nad nim górę, zwyciężać go; wychodzić na w. = ujawniać ś.; wychodzi, jak oliwa, na w. = staje ś. jawnym; sądzić z w-u = z powierzchowności; znać co po w-u = powierzchownie, niedokładnie; jechać w-em = konno; koń pod w. a. do w-u = przyuczony do konnej jazdy; pędzą jakieś w-y = jeźdźcy.

Wierzchni, umieszczony na wierzchu, górny, wierzchołkowy; dotyczący strony zewnętrznej, zewnętrzny, powierzchowny; główny, naczelny, najwyższy.

Wierzchnica, wyższa część czego; wierzchnia belka; ruda, na którą, przy kopaniu, najpierw natrafiają.

Wierzchołek, górna, najwyżej umieszczona część przedmiotu, wierzch, szczyt: w. góry, drzewa; w. kąta = punkt, w którym przecinają ś. boki kąta a. stykają; w. trójkąta = wierzchołek kąta, przeciwległego podstawie; w-i płuc = górne ich płaty.

Wierzchołkowy, odnoszący ś. do wierzchołka, umieszczony nad wierzchem czego, górny, szczytowy; w-a linja = linja prostopadła do poziomu; w astr., przeprowadzona w miejscu, gdzie stoimy, w obu kierunkach, ku ostatnim krańcom sfery niebieskiej.

Wierzchotka, taki kwiatostan, w którym każda oś kończy ś. kwiatem, a następna oś wychodzi z liści, umieszczonych na szypułce tego kwiatu: wierzchotka: w. jednostronna, w. dwustronna cz. złożona (fig.).

Wierzchotkowaty, mający kształt wierzchotki: kwiatostan w.

Wierzchować co, robić na czym wierzch, zakończać co wierzchem, ustawiać pod sam wierzch.

Wierzchowato, przysł., z wierzchem, z czubem, czubato.

Wierzchowaty, z wierzchem namierzony, czubaty.

Wierzchowie, zbiór wierzchowisk; łodygi roślin, nać.