przeciwnika w najbliższym posunięciu i dlatego przegrana.
Szachnąć, zaszeleścić, zachrobotać.
Szachować, pers., w grze w szachy: dawać królowi nieprzyjacielskiemu szach, zmuszać przeciwnika do zabezpieczenia króla swego przed groźbą; przen., utrudniać komu działanie, stawiać przeszkody, postawić w trudnym a. groźnym położeniu.
Szachownica, pers., tablica kwadratowa do gry w szachy, podzielona na 64 kwadraty (dawniej na sto), naprzemian czarne i białe (fig.); deseń w s-cę = podobny do s-cy; pola w s-cę = pola dworskie i włościańskie, na przemian leżące; motyl dzienny z rodziny oczennic.
Szachowniczka, pers., mała szachownica; motyl nocny z rodziny drobnych nocówek.
Szachowniczy, pers., podobny z kształtu do szachownicy.
Szachowy, pers., odnoszący ś. do szachów.
Szachraić, hebr., postępować, jak szachraj, oszukiwać w handlu a. w grze.
Szachraj, hebr. — p. Szacher-macher, nie dotrzymujący słowa, oszukujący, handlarz nieuczciwy, oszust, krętacz.
Szachrajka, hebr., forma żeńs. od Szachraj p. Szacherka.
Szachrajski, hebr., właściwy szachrajowi, podstępny, oszukańczy.
Szachrajstwo, hebr. — p. Szacherstwo.
Szachrować, hebr., nieuczciwie handel prowadzić; w grze: postępować przeciw regułom, nieuczciwie starać ś. o wygranę.
Szachry (ó-w), hebr., szachrowanie; szacherka, oszukaństwo, postępek szachrajski.
Szacht, nm., w górnictwie: szyb; wnętrze pieca do wytapiania surowca.
Szachtowy, nm., odnoszący ś. do szachtu; s. piec = obszerny i wysoki piec do fryszowania, wytapiania surowca.
Szachulec, pers., rodzaj budynku drewnianego, w którym deski ułożone są w szachownicę.
Szachy (-ów), pers., gra, polegająca na kombinacji ruchów rozmaitych figur, ustawionych na szachownicy, mających oddzielne znaczenia; figury do gry szachowej (fig.).
Szacić, odziewać, stroić.
Szacisko, brudna, znoszona szata, gałgan.
Szacować, nm., oceniać, wyznaczać cenę, taksować, określać wartość istotną a. sprzedażną; obliczać, kombinować; wielce ważyć sobie, cenić wysoko, szanować, poważać, czcić; s. kogo z czego a. po czym = osądzać, sądzić; poczytywać, brać kogo za co; nicować, krytykować; s. ś., być szacowanym; szanować samego siebie.
Szacowniczy (-ego), nm., człowiek, ustanawiający cenę, wartość czego, taksator.
Szacownie, Szacowno, nm., przysł., zasługując na szacunek, wzbudzając poszanowanie.
Szacownik — p. Szacowniczy; w starożytnym Rzymie — p. Cenzor; obmówca, oszczerca; czciciel, wyznawca.
Szacowność, wysoka wartość, i wielka cena; własność tego, co wzbudza szacunek.
Szacowny, nm., kosztowny, wartościowy; godzien szacunku, szanowny, czcigodny.
Szacunek, nm., uczucie czci,
