Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/692

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Skałosz, zwierzątko z rodziny wielokopytnych.

Skałotocz, rodzaj małża bezgłowego, raszpelka (fig.).

Skałowdzier, roślina z rodziny naigrawnikowatych, naigrawnik.

Skamforować się, zniknąć bez śladu, jak kamfora, ulotnić ś.

Skamielinap. Skamieniałość.

Skamieniać, dok. Skamienić; w kamień obracać.

Skamieniałość, Skamielina, szczątek roślinny lub zwierzęcy, obrócony w kamień przez przeniknięcie cząstkami mineralnemi, z zachowaniem jednak pierwotnej postaci: s. językowa = forma językowa, stworzona przez działające niegdyś prawo językowe, a dziś używana jeszcze, chociaż prawa te przestały działać.

Skamieniały, obrócony w kamień; fauna, flora s-a = skamieniałości zwierząt i roślin; s. z przerażenia = zdrętwiały, struchlały.

Skamienieć, obrócić ś. w kamień; zdrętwieć, zakrzepnąć; osłupieć z przerażenia, z bólu.

Skamienielinap. Skamieniałość.

Skamlać, Skamłać, o psie: skowyczeć; o człowieku: prosić o co natrętnie, żebrać.

Skandal, gr., zdarzenie gorszące, wywołujące oburzenie; rzecz gorsząca, wstyd publiczny, awantura.

Skandaliczny, gr., gorszący, oburzający, rażący, przynoszący wstyd.

Skandalik, gr., zdr. od Skandal.

Skandalizować się, gr., stawać ś. skandalicznym, dochodzić do skandalu.

Skandować, łć., mówić a. czytać wiersze rytmicznie, uwydatniając głosem podział na długie i krótkie zgłoski, uwydatniać rytm głosem przy wygłaszaniu.

Skantować, obrócić, przewrócić, przechylić co na kant; s. ś., oddać kał.

Skapaćp. nied. Skapywać; zmarnieć, znędznieć, zniszczeć, zmarnować ś., dojść do upadku, skąpiec; umrzeć, zginąć; o małom nie s-ał ze wstydu = byłem bardzo zawstydzony.

Skapany, ten, który skapał, nędzny, marny.

Skapcanieć, Skapconieć, zbiednieć, zmarnieć, podpaść na majątku a. na siłach, zniedołężnieć.

Skapiećp. Skapać.

Skaplerz, łć.p. Szkaplerz.

Skapować, spostrzec; zrozumieć, pojąć.

Skapywać, dok. Skapać; kapiąc spadać, ściekać, spływać kroplami; stryskiwać, opryskiwać, okapywać, pokapywać.

Skarabeusz, łć., chrząszcz z rodziny tęgopokrywych, czczony przez starożytnych Egipcjan jako bóstwo słońca (fig.).

Skaranie, czynność ukarania, kara; to s. boskie! = to prawdziwe nieszczęście.

Skarb, ukryty zbiór pieniędzy a. kosztowności, wogóle nagromadzenie pieniędzy a. rzeczy drogocennych, bogactwa; miejsce, gdzie chowają drogie rzeczy, skarbiec, skarbnica; miejsce, w którym odnajdują pieniądze a. kosztowności dawniej schowane; fiskus, kasa państwowa, własność rządowa, finanse państwa; zarząd gospodarki państwowej; przen., człowiek nieoszacowany, niezastąpiony, nieoceniona rzecz, klejnot.

Skarbczyk, mały skarbiec.

Skarbić, zbierać, ciułać, gromadzić: s. bogactwa, pieniądze; skarby niebieskie, t. j. dobre uczynki; przen., s. sobie co = zaskarbiać, zjednywać, kaptować.

Skarbiec, miejsce, przeznaczo-