Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/650

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

czasie znajduje ś. lekarz i felczer, gotowi do niesienia pomocy w nagłych wypadkach; s-y korpus = w wojsku ogół lekarzy wojskowych, pomocników szpitalnych i dozorców chorych pod władzą głównego lekarza armji.

Sanitarzysta, łć., urzędnik, mający nadzór nad wykonaniem przepisów sanitarnych.

Sankarz, robiący sanie a. sanki; powożący sankami, wynajmujący sanie, dorożkarz, jadący sankami.

Sankcja, łć., zatwierdzenie przez najwyższą władzę, uprawnienie, uprawomocnienie, uświęcenie czego; s. pragmatyczna — p. Pragmatyczny.

Sankcjonować, łć., potwierdzać, nadawać moc prawną.

Sankip. Sanie.

Sankiulota, fr., nazwa szydercza, nadawana partji ludowej, oraz zagorzałym republikanom w pierwszej rewolucji francuskiej.

Sankować, jeździć sankami, używać szlichtady.

Sankowy, odnoszący ś. do sanek; hamulec s. = podkładany pod koła wozu, aby ś. nie obracały.

Sanktissimump. Sanctissimum.

Sanktuarjum, łć., wnętrze kościoła; miejsce w głównym ołtarzu, gdzie ś. przechowuje Najświętszy Sakrament; miejsce, gdzie przechowują ś. świętości i relikwje; święty przybytek, świątynia.

Sanktus (skr. St.), łć., święty, część Mszy św.

Sanktyfikacja, łć., poświęcenie, uświątobliwienie; zaliczenie w poczet świętych.

Sanna, droga, usłana śniegiem do jeżdżenia saniami; jazda sankami, szlichtada.

Sanoka, roślina z rodziny lipowatych.

Sanskryt, hind., język klasyczny induskich Arjów, język uczonych i świętych ksiąg indyjskich, oraz pomników literatury indyjskiej.

Sanskrytolog, łć., znawca sanskrytu, badacz literatury sanskryckiej.

Sanskrytologja, łć., znawstwo sanskrytu i literatury staro-indyjskiej.

Santal, gr., substancja, znajdująca ś. w drzewie sandałowym.

Santonina, łć., organiczny związek chemiczny, otrzymywany z nasienia cytwaru, bezbarwne błyszczące kryształki, rozpuszczalne w alkoholu, eterze, używane jako lek przeciw robakom, w większych dozach trujące.

Santoryn, łć., cement, zawarty w skałach wulkanicznych.

Sań, zbiór., wielka ilość sanek.

Sap, Sapisko, Sapowisko, w lm., s-y, grunt błotnisty, mokradła, bagna, oparzeliska.

Sapa, ryba członkopromienna, karpiowata, klepiec.

Sapać, dok. Sapnąć; dyszeć, oddychać głośno i ciężko, wypuszczając powietrze przez nos, parskać; sykać, ksykać; przen., dąsać ś., fukać, sarkać; okopywać, ogarniać; grzęznąć.

Sapcio, żart., dzik.

Saper, fr., żołnierz z oddziału, będącego.pod dowództwem inżynierów wojskowych i zajmującego ś. sypaniem szańców, zakładaniem min, kopaniem rowów i t. p.

Saperment!, nm., tam do licha!, do djabła!

Saperski, fr., właściwy saperowi; wąsy s-e = miotlaste.

Sapiastyp. Sapowaty.

Sapieżanka, gatunek gruszy.

Sapiskop. Sap.

Sapjencja, łć., mądrość, rozum.

Sapjentp. Pedel.

Sapka, katar nosa; s. sucha = zapalenie błony śluzowej nosa, bez wydzielania ś. śluzu.