Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/448

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Przyposażny, dodany do posagu.

Przypościełać, słać przy czym, dodawać pościeli, nakrywać czym, służącym do posłania.

Przypowiastka, zdr. od Przypowieść.

Przypowiedni, Przypowiedny list = zawiadomienie urzędowe, nominacja formalna na piśmie; pismo, wydane przez króla a. na mocy uchwały sejmowej, zezwalające a. rozkazujące komu werbować żołnierzy pod chorągiew, list werbowniczy: rozsyłać listy p-ie = powoływać pod broń; świadectwo rzemieślnicze, patent.

Przypowiedź, zapowiedź.

Przypowieść, przysłowie, zdanie moralne, sentencja, maksyma; utwór literacki alegoryczny, zawierający głęboką i szczytną myśl moralną, parabola, podobieństwo.

Przypozew, powtórny pozew czyli wezwanie do sądu, pozew, wyrażający przywołanie do innej instancji.

Przypozywać, dok. Przypozwać; pozywać kogo do sądu, pozywać kogo do innej instancji; pozywać kogo, jako wspólnika obwinionego.

Przypożyczać, dok. Przypożyczyć; więcej jeszcze pożyczać, brać większą jeszcze pożyczkę, dopożyczać; pożyczać, gdy swojego jest za mało.

Przypórp. Przypór.

Przypóźnić się, trochę ś. spóźnić.

Przypóźno, Przypóźniej, przysł. nieco zapóźno.

Przypóźny, trochę zapóźny.

Przypracować, popracować usilnie nad czymś, przyłożyć do czego pracy.

Przyprasowywać, dok. Przyprasować; przypłaszczać, przygładzać, wygładzać żelazkiem a. prasą.

Przyprawa, przyrządzenie, przygotowanie, przyprawienie; wyrrób, preparacja, fabrykacja; to, czym! ś. coś przyprawia co ś. dodaje do czegoś, jako niezbędne uzupełnienie, dodatek, zaprawa, okrasa: p. do potraw; głód jest najlepszą p-ą = głodnemu wszystko smakuje; coś przyprawionego; preparat: p. do twarzy = bielidło, p. do podłog, do glazurowania butów i t. p.; przen., ozdoba, przyrI krasa; środek, dodany do lekarstwa dla poprawienia jego smaku; p. żelaza, miedzi = przymieszka; p-y żołnierskie = ćwiczenia, musztra; p-y forteczne = = fortyfikacje; p. koronacyjne = regalja; p. żelaza, stali = hartowanie ich; p. do śmierci = przygotowanie na śmierć.

Przyprawiać, dok. Przyprawić; przystawiać, przyklejać, przytwierdzać, przymocowywać, przysztukowywać, przyczepiać: p. sobie wąsy, brodę, p. mężowi rogi =: zdradzać go a. romansować z jego żoną; doprawiać, zaprawiać, dodawać co dla smaku; p. kogo o co: narażać kogo na co; przywodzić, doprowadzać kogo do czego: p. kogo o stratę, o zmartwienie, o śmierć, o chorobę; p. ś., narażać ś. na co, nabawiać ś. czego, dochodzić do czego.

Przyprawny, przyprawiony; nieprawdziwy, sztuczny, nieprzyrodzony, nienaturalny; p. warkocz, p-e zęby, wąsy; przen., przesadny, pretensjonalny, wytworny, wykwintny.

Przyprażać, dok. Przyprażyć; przypiekać, przysmażać, przysmalać.

Przyprostokątna, Przyprostokątnia, jeden z dwu boków trójkąta równobocznego, tworzących kąt prosty (fig.).

Przyprosty, nieco za prosty.

Przyprowadzać, dok. Przyprowadzić; wieść, prowadzić do ja-