Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/376

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Przemarznąć (przemar-znąć) — p. nied. Przemarzać.

Przemarznięty (przemar-znięty) — p. Przemarzły.

Przemarzyć, strawić czas jakiś na marzeniach; przen., prześnić.

Przemaszerować, o wojsku: przeciągnąć, przejść marszem.

Przemawiać, dok. Przemówić; zaczynać mówić, przerywać milczenie, odzywać ś., mieć mowę do kogo, zwracać ś. do kogo z przemową; odwoływać ś. do czego: p. do sumienia, do serca, do rozumu; p. za kim, za czym, występować w obronie czyjej, wstawiać ś. za kim, za czym, prosić za kim, za czym, świadczyć na korzyść czyją; p. ś., sprzeczać ś., kłócić ś. z kim, wieść z nim utarczkę słowną, ścierać ś. słownie.

Przemazaćp. Przemazywać.

Przemazywać, dok. Przemazać; przekreślać coś napisanego, jako niepotrzebne, mażąc niweczyć.

Przemądrować, chcąc zrobić coś bardzo mądrego, palnąć głupstwo.

Przemądry, bardzo mądry.

Przemądrzały, udający bardzo uczonego, mądrego, choć w samej rzeczy niemądry; chytry, ostrożny, przebiegły.

Przemedytować, przemyśleć, obmyśleć.

Przemeldowywać (się), dok. Przemeldować (się); zapisywać (ś.) do innej książki meldunkowej z powodu zmiany mieszkania.

Przemełcie, przemielenie.

Przemęczenie, wywołanie u kogo zmęczenia przez nadmierne obarczanie go pracą, przeciążenie; p. ś., zmęczenie wskutek nadmiernej pracy, dźwigania i t. p.

Przemęczyć, zmęczyć kogo, obarczając go nadmierną pracą; p. ś., przecierpieć przez czas jakiś; wyczerpać ś. nadmiarem pracy.

Przemędrkowaćp. Przemądrować.

Przemężny, bardzo mężny.

Przemglony, powleczony, przesłonięty mgłą.

Przemiał, zmielenie, przemielenie; ziarno przemielone w młynie.

Przemian, w wyrażeniu: na p., kładąc to jedno, to drugie; zmieniając ś., luzując ś. kolejno, jeden po drugim na zmianę.

Przemiana, przemienienie, zmiana, odmiana, przeobrażenie, przekształcenie, przeistoczenie.

Przemianować, dać komu, czemu inne miano, zmienić nazwę czyją, dać komu wyższą godność.

Przemiara, nadmiar, zbytek.

Przemiarkować, z góry przewidzieć, zmiarkować, pomiarkować naprzód.

Przemiatać, dok. Przemieść; zamiatać z grubsza; przegarniać, rozmiatając przeprowadzać, torować: p. ścieżkę w śniegu.

Przemielać, dok. Przemleć; wszystko mleć, co było do zmielenia; mleć więcej, niż należy, zanadto zmielać, przesadzać w mieleniu.

Przemieniać, dok. Przemienić; nadawać komu a. czemu inną postać, przeobrażać, przeistaczać, odmieniać; jedno odrzucając, brać drugie, zamieniać, czynić zamianę; p. ś., przybierać inną postać, przeobrażać ś, przekształcać ś.; p. ś. z kim na co, dawać mu jedno, a brać od niego drugie, zamieniać ś.

Przemienićp. nied. Przemieniać.

Przemienienie, zmiana, zamienienie, zamiana; nadanie innej postaci, przeobrażenie, przekształcenie; p. a. p. ś., przybranie innego kształtu, innej postaci; p. Pańskie = ukazanie ś. Chrystusa apostołom na górze Tabor w Boskiej postaci; święto na cześć tego faktu dnia 6 sierpnia.

Przemienność, zdolność do przybierania innej postaci, innego cha-