Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/321

obrazu linji, powierzchni lub bryły tak, aby obraz dawał pojęcie o ich kształcie, położeniu i stosunkowych wymiarach; p. a. projekcyjny przyrząd = przyrząd optyczny do rzucania na ekran powiększonego obrazu jakiego przedmiotu (latarnia magiczna).

 Projekcyjny, łć., rzutowy; p. rysunek = rysunek rzutowy, przedstawiający rzuty czyli projekcje linji, powierzchni, brył; p-a gieometrja = gieometrja rzutowa, gieometrja opisująca, nauka, wskazująca sposoby kreślenia projekcji brył na płaszczyźnie i rozpoznawania z takich rysunków rzeczywistego położenia i kształtu brył; p-a metoda = sposób obliczania procentu na rachunkach bieżących; p. przyrząd = projekcja.

 Projekt, łć., pomysł wykonania jakiego przedmiotu a. czynności, wypowiedziany, napisany, określony i t. p.; myśl powzięta, pierwszy zarys, szkic; zamiar, plan, model, wniosek rzucony w jakiej sprawie.

 Projektodawca, ten, który wystąpił z projektem.

 Projektomanja, manja tworzenia projektów.

 Projektować, łć., układać plany, obmyślać, zamierzać; p. sobie = obiecywać sobie, spodziewać ś., wyobrażać sobie; p. komu = podawać myśl, proponować.

 Proklamacja, łć., uroczyste publiczne ogłoszenie, obwieszczenie, odezwa monarchy do narodu, dowódcy do armji; drukowana i szeroko rozpowszechniana odezwa do ogółu, mająca na celu wywarcie wpływu na usposobienie i postanowienie szerszych mas w jakiej sprawie.

 Proklamator, łć., ten, co coś proklamuje, autor proklamacji.

 Proklamować, łć., ogłaszać, oznajmiać, obwieszczać.

 Proklityka, gr., wyraz nieakcentowany, zwykle jednozgłoskowy, łączący ś. pod względem akcentu z wyrazem następującym.

 Prokonsul, łć., w starożytnym Rzymie konsul, który po upływie swego urzędowania otrzymywał do zarządzania prowincję; wielkorządca prowincji rzymskiej, często sprawujący swą władzę ze zdzierstwem i okrucieństwem.

 Prokonsularny, Prokonsulowski, łć., przym. od Prokonsul.

 Prokonsulat, łć., urząd prokonsula; czas trwania urzędu prokonsula.

 Prokreacja, łć., wydanie na świat, zrodzenie.

 Prokrustowe łoże, przen., męczące położenie pełne cierpień; wtłaczanie czego w niewłaściwe formy.

 Prokseneta, łć., faktor, pośrednik, raj fur, stręczyciel.

 Proksenetyzm, łć., zajęcie proksenety, rajfurstwo, faktorstwo, stręczycielstwo.

 Prokura, łć., w kupiectwie piśmienne pełnomocnictwo do załatwienia interesu; prawo, udzielone przez właściciela firmy lub przedsiębiorstwa do podpisywania się zastępczo w jego imieniu, do zaciągania zobowiązań i t. p.

 Prokuracja, łć., pełnomocnictwo do zastąpienia w jakiej czynności; opieka; wikt, pożywienie; małżeństwo przez p-ę = ślub pomiędzy osobami z rodzin panujących za pośrednictwem pełnomocnika, który w imieniu narzeczonego poślubia pannę młodą.

 Prokurator, łć., wyższy urzędnik sądowy, oskarżający w imieniu państwa osoby, obwinione o przestępstwo i pilnujący ścisłego wymiaru sprawiedliwości, oskarżyciel publiczny; stróż prawa; rządca, administrator — p. Prokurent.