Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/314

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

niektórych urzędników miejskich i policyjnych z władzą sądzenia w niektórych sprawach we Francji przed wielką rewolucją (fig.).

Prewalencja, łć., przewaga.

Prewarykacja, łć., wykroczenie przeciw obowiązkom urzędu, przeniewierzenie ś., malwersacja.

Prewencja, łć., uprzedzanie kogoś w czemś, np. w jakiejś czynności prawnej.

Prewencyjny, łć., zapobiegający; uprzedni; p-a cenzura = władza, przeglądająca rękopisy przed ich wydrukowaniem; p-y system = teorja prawa karnego, podług której kary powinny być wymierzane tylko dla zapobieżenia przyszłym przestępstwom; p-e więzienie = więzienie tymczasowe, nie stanowiące kary, ale umożliwiające nadzór nad obwinionym do wydania przez sąd wyroku.

Prewet, fr., ustęp, wychodek.

Prezbiter, gr., kapłan, mający prawo odprawiania Mszy św. i udzielania Sakramentów św.

Prezbiterjanie, gr., w Anglji stronnictwo religijne protestanckie, nie uznające władzy biskupów (anglikańskich).

Prezbiterjum, gr., część kościoła, gdzie mieści ś. wielki ołtarz, oddzielona ód reszty kościoła balustradą (fig.).

Prezencja, łć., okazały wygląd zewnętrzny, wytworna i imponująca powierzchowność, piękna postawa; obecność, przytomność.

Prezencyjny, łć., przym. od Prezencja; p-a siła = podczas pokoju siła wojska stojącego, gotowego.

Prezent, fr., podarek, podarunek; p., przywieziony z drogi = gościniec.

Prezenta, łć., przedstawienie biskupowi kapłana do zatwierdzenia na wakujące beneficjum — p. Prezentata.

Prezentacja, łć., przedstawienie jednej osoby drugiej, zapoznanie, zaznajomienie; przedstawienie wekslu do zapłaty.

Prezentant, łć., przedstawiający weksel do zapłaty, okaziciel.

Prezentata, łć., data wejścia dokumentu do biura, na dokumencie zapisana.

Prezentka, łć., zakonnica reguły św. Tomasza.

Prezentować, łć., przedstawiać komu co, pokazywać, rekomendować; przedstawiać jedną osobę drugiej, zaznajamiać; p. broń = trzymać broń przed sobą w sposób przepisany dla wojska jako i oddanie honorów wojskowych; p. weksel = przedstawić weksel w celu, aby go zapłacono lub do przyjęcia go; p. ś., przedstawiać ś., okazywać ś., wpadać w oko, mieć taki a. inny wygląd; p. ś. z czym, popisywać ś. czym.

Prezerwatywa, łć., środek zapobiegający, ochronny.

Prezerwować, łć., ochraniać, zapobiegać.

Prezes, łć., tytuł urzędnika z nominacji lub z wyboru, stojącego na czele biura, instytucji, stowarzyszenia, zgromadzenia lub ciała politycznego; przewodniczący instytucji, zebraniu.

Prezesostwo, łć., obowiązki prezesa, urząd prezesa; zbior., prezes z żoną.

Prezesować, łć., być prezesem, przewodniczyć zgromadzeniu.

Prezesowicz, łć., syn prezesa.

Prezesura, łć., urząd prezesa, godność prezesa — p. Prezydencja.

Prezumować, łć., przypuszczać, wnosić, wnioskować, mniemać, dorozumiewać ś.; p-any = domniemany, prawdopodobny.