Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/239

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

rynku ekonomicznym; wzięcie, powodzenie; popularność.

Popytać, pobadać pytając; p. ś., zapytać ś., zasięgnąć wiadomości, wywiedzieć ś.

Popytny, mający popyt, wziętość, pokupny, poszukiwany.

Por, gr., malutka przesteń wolna między cząsteczkami jakiego ciała organicznego a. nieorganicznego; kanalik potowy w skórze człowieka a. zwierzęcia, przez który wydziela ś. pot i odbywa ś. wymiana gazów czyli oddychanie skórne; p-y, otworki skórne, przesiewniki; p. łć., roślina warzywna z rodziny liljowatych, rodzaju czosnka (fig.).

Pora, pewien czas, pewna chwila, na co przeznaczona, czas właściwy na co, pewien okres czasu, epoka: cztery p-y roku; p. dnia = rano, południe, wieczór i t. d., p. obiadowa, o tej p-ze = w tym czasie, w tej chwili; zła, dobra, odpowiednia, niewłaściwa p. = chwila sposobna, sposobność, okazja; w samą p-ę, w p-ę = w sam czas, nie w p-ę = w niewłaściwym, w niepożądanym czasie; gość nie w p-ę, gorszy od Tatarzyna; w p-ze lat = w rozkwicie lat; czas, pogoda, aura, atmosfera: brzydka, piękna, słotna, sucha p.; norma, miara, wymiar.

Porabiać, spędzać czas na czym; zajmować ś. czym; mieć ś.: co p-asz? = jak ś. masz?; czym ś. zajmujesz?; co tu p-asz? = co tu robisz?, w jakim celu tu przyszedłeś?

Porachować, obliczyć, przerachować, policzyć, przeliczyć; p. ś., obrachować ś., obliczyć ś.; p. ś. z sumieniem = zebrać w myśli swoje grzechy; p. ś. z kim = odpłacić mu za swoją krzywdę.

Porachunek, porachowanie, obliczenie: p. sumienia = zastanowienie ś. nad swemi grzechami.

Porać się z czym, trudzić ś., mozolić ś.; krzątać ś., uwijać ś.

Porada, radzenie komu; naradzanie ś.; rada, zaradzenie czemu, udzielenie wskazówki, informacji, pomocy; p. lekarska, p. prawna; środek przeciw czemu, lekarstwo.

Poradlić, radłem poprzeorywać; przen., pokryć brózdami, zmarszczkami; p. czoło.

Poradlne (-ego), podatek od łanu, łanowe.

Poradnik, człowiek, który daje rady, doradca; książka podręczna, dająca rady, wskazówki, informacje; tytuł czasopism, książek, zawierających informacje i różne rady, wskazówki.

Poradność, dawanie sobie rady; roztropność, spryt.

Poradny, dobrze radzący, umiejący sobie poradzić; zaradny, roztropny; chwila p-na = stosowna, właściwa.

Poradzić, udzielić rady, porarady, doradzić, podać radę; przynieść pomoc, ulgę, zaradzić, zapobiec czemu, znaleźć sposób na co; począć, zaradzić: już ja sobie p-ę = znajdę sposób; nic na to nie poradzi = niema rady, niema sposobu na zaradzenie temu; dać czemu radę, dźwignąć, podźwignąć, unieść; umieć, potrafić co zrobić, sprostać czemu, zdołać; nie poradzisz = nie potrafisz, nie zdołasz, nie dasz rady, nie masz dostatecznej siły.

Poradziwiłłowski, stanowiący niegdyś własność Radziwiłłów.

Poranek, świt, pierwsze chwile dnia natychmiast po wschodzie słońca, ranek; p. życia = dzieciństwo, pierwsza młodość; p. muzyczny = koncert w porze przedpołudniowej.