Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/207

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

w lecie szary, inaczej: lis niebieski.

Polarymetr, łć., polaryzator zastosowany do badania w roztworze ciał, różniących ś. sposobem polaryzowania światła.

Polaryzacja, łć., zmiana fizycznych własności promieni światła przy przejściu przez niektóre ciała przezroczyste lub przy odbiciu.

Polaryzator, łć., przyrząd złożony z dwu pryzmatów Nicola, osadzonych na jednej osi optycznej, służy do rozpoznawania układu kryształu (fig.).

Polaryzować, łć., wywoływać zjawiska polaryzacji.

Polatać, pewien czas latać, pofruwać; pobiegać.

Polatucha, zwierzę ssące z rzędu gryzoniów z rodziny wiewiórek, z fałdami skóry po bokach ciała, ułatwiających mu przelatywanie (fig.).

Polatywać, latać z przestankami, unosić ś. w powietrzu.

Polawować, pociągnąć cienie na rysunku farbą wodną a. tuszem.

Polders, hol., ziemie naniesione przez przypływy morskie, a następnie umocnione groblami i uprawne.

Pole, kawał gruntu uprawny, przeznaczony do obsiewania i wydawania plonów, rola, gleba; równina, płaszczyzna, miejsce obszerne, równe, nie zarośnięte drzewami; miara gruntu = 1000 łokciom; p. na szachownicy = kwadrat; podkład, tło, zwłaszcza w herbach; plac bitwy, bitwa: pociągnąć, wyruszyć w p. = w pochód wojenny; dotrzymać p-a = utrzymać ś. na placu bitwy, nie odstąpić, nie cofnąć ś.; bić ś. w p-u = w otwartym polu, w otwartej bitwie, nie za murami zamku, nie w okopach; stracić p. = odstąpić, pierzchnąć; dać p., zejść z p-a = cofnąć ś. z placu bitwy, ze stanowiska; p. rycerskie, żołnierskie = plac ćwiczeń wojskowych; stawić p. = stoczyć bitwę; dobry w p-u = dzielny w bitwie, rycerskiego ducha; p. Marsa = bitwa, wojna; przen., dziedzina, teren, zakres działalności, sfera, widownia: pracować na p-u naukowym, literackim, społecznym; sposobność, zręczność, okazja: otwiera ś. p. nadużyciom, intrygom i t. d.; miejsce wolne, odstęp; do p-a = na zewnątrz, do dworu, do ulicy; poszyte p. = kiedy między rżyskiem rośnie trawa, zioła, drobne krzaczki; szukaj wiatru w p-u = nie do uchwycenia; w fiz., p. magnetyczne = przestrzeń, na którą rozciąga ś. działanie magnesu; p. widzenia = przestrzeń, obejmowana okiem nie uzbrojonym, a. przy pomocy jakiego narzędzia (p. widzenia teleskopu, mikroskopu, lornetki, lunety i t. d.); w mat., powierzchnia, zajęta jakąś figurą; miejsce do polowania, polowanie, łowy; wyjść, wyjechać w p. = na polowanie; psa, sokoła układać do p-a = do łowów; czarne p. = legowisko dzika, polowanie na dziki; legawe p. = polowanie z psem legawym z wyżłem; p. ptasznicze — p. Pólko; p. srokate a. pstre = ziemia, gdzieniegdzie śniegiem pokryta; p. zakładać = zaczynać polowanie; szklane, wodne p. = polowanie na wodną zwierzynę; dobre p. = nie szkodliwe dla psów, miękkie do gonienia; ostre p. = gruda; płowe p. = polowanie na sarny, jelenie; p. widne a. mówiące = ze śladami, z tropem zwierza; pies w pierwszym, drugim p-u = pierwszy, drugi rok używany do polowaniu; zależeć p. = zaniedbać czego, zlekceważyć co, polenić ś. co uczynić; dzikie p. =