Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/997

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

obrzynać naokoło, obcinać; o. ś., być okrawanym; zmniejszać ś., kurczyć ś.

Okrawek, kawałek czego obcięty a. odkrojony; o-i u krawca = pozostałe zrzynki sukna i innych materjałów; o-i u wędliniarza = zrzynki wędlin, kupowane przez uboższą ludność, używane na bigos i t. p.

Okrąg (-ęgu), obwód, koło, krąg; obieg; przestrzeń, dająca ś. okiem objąć, widnokrąg, horyzont; kula, glob; część kraju, obwód, powiat, dystrykt; pewien wydział administracyjny w kraju: o. komunikacji; o. naukowy = mający nadzór nad szkołami; w o., przysł., na wszystkie strony, ze wszystkich stron, dokoła.

Okrąglak, okrągła sztuka drzewa średniej grubości (fig.); budynek, mający kształt okrągły; kamień brukowy, brukowiec.

Okrągleć, stawać ś. okrągłym, zaokrąglać ś.

Okrąglica, głazy gładkie po wierzchu, oderwane od skał odległych.

Okrąglić, robić okrągłym; o. ś., okrągleć, zaokrąglać ś.

Okrągluchny, Okrąglusieńki, Okrąglutki, Okrągluteńki, zupełnie okrągły.

Okrągławy, niezupełnie okrągły, owalny.

Okrągło, przysł., kolisto, kulisto; gładko, potoczyście; ogólnie.

Okrągłość, kształt okrągły: kulistość, walcowatość, zaokrąglenie, kołowość; przen., pełność, gładkość, potoczystość (wyrażeń, mowy).

Okrągłousty, mający usta okrągłe (ryby o-e = rząd ryb).

Okrągły, mający kształt koła, kolisty; kulisty, walcowaty; cały, pełny, całkowity (o. rok, o. miesiąc); przen., zaokrąglony, potoczysty, gładki (o-e słowa, o. okres).

Okrążać, dok. Okrążyć; otaczać, opasywać, oblegać, obstępować; obiegać, biec naokoło, obracać ś.; kołować, nie iść prosto do celu, nie mówić czego wprost, omawiać.

Okrążnica, część kiszki grubej od kątnicy do zgięcia esowatego (fig.).

Okrążny, dookoła idący, okrążający, otaczający.

Okrążyćp. nied. Okrążać.

Okres, zakres, granica; obręb; pewien przeciąg czasu, perjod, epoka (zwłaszcza w historji); czas trwania czego, doba, pora, faza, stan; termin; w pewnym o-i. = w pewnym czasie; dźwięczne i jasne zdanie złożone, składające ś. z poprzednika i następnika, z których jeden a. każdy rozpada ś. na dwa a. więcej zdań współrzędnych, perjod.

Okresowy, odnoszący ś. do okresu; w gram., połączenie zdań o-e = budowa zdań o-a; choroby o-e = charakteryzujące ś. perjodycznym powracaniem pewnych objawów.

Określać, dok. Określić; opisywać dokoła, obwodzić kołem; zakreślać do koła, ograniczać, naznaczać czemu kres, koniec, ustalać granice; oznaczać, definjować przez wymienienie cechy charakterystycznej przedmiotu a. czynności.

Określający, ten, co określa; zdanie poboczne o-e = określające pewien wyraz w zdaniu głównym.

Określenie, dokonana czynność określania, ograniczenie, oznaczenie kresu; w logice: oznaczenie ścisłe pewnego pojęcia przez wy-